Microsoft Word итисодий статистика-лотин doc

ASOSIY VAZIFALARI. 
 
Reja 
 
1.
Iqtisodiy statistikaning predmeti 
2.
Iqtisodiy statistikaning usullari 
3.
O‘zbekistonda makroiqtisodiy statistikaning tashkiliy tuzilishi. 
4.
Iqtisodiy statistikaning asosiy vazifalari. 
1.1.
 
Iqtisodiy statistikaning predmeti 
 
Bozor munosabatlari barcha iqtisodiy voqea, hodisalarni muntazam ravishda 
o‘rganib borishni taqoz
о
etadi. Buning uchun har bir xo‘jalik yurituvchi sub’ektdagi 
iqtisodiy munosabatlardan tortib, tuman, viloyat, tarmoqlar va mamlakat miqyosidagi 
iqtisodiy voqealar, hodisalar kuzatilib, kerakli ma’lumotlar to‘planadi. Demak 
statistikada iqtisodiyotni o‘rganish ikki xil yondoshuv asosida olib boriladi: 
makrodarajada va mikrodarajada. Makrodarajada iqtisodiy voqealar mamlakat yoki 
uning alohida hududlari (viloyat, tuman) bo‘yicha o‘rganiladi. 
Mikro darajada alohida firma, korxonalar va ularning bo‘limlari, oila 
xo‘jaliklari iqtisodiyoti asosiy o‘rganish ob’ektlari hisoblanadi. Bunda firma, 
korxonalarda mahsulot ishlab chiqarish va ularni sotish, xodimlar mehnati va ish 
haqi, asosiy va aylanma mablag‘lardan foydalanish korxonalar faoliyatlarining 
moliyaviy natijalari kabi iqtisodiy voqealar kuzatiladi va o‘rganiladi. Bu iqtisodiy 
voqealarning miqdoriy tomonlari vaqt mobaynida qanday o‘zgarishi o‘rganilib, 
ularning o‘zgarishi to‘g‘risida xulosalar chiqariladi. Demak mikroiqtisodiy statistika 
firma, korxonalar iqtisodiyotining miqdoriy tomonlarini ularning sifat o‘zgarishlari 
bilan uzviy bog‘liqlikda o‘rganadi. 
Makroiqtisodiy statistikada mamlakat yoki uning regioni bo‘yicha aholi va 
uning harakati, mehnat resurslari, bandligi va ishsizlik, milliy boylik va uning 
tarkibining o‘zgarishi, pul, kredit va byudjet tizimlari; yalpi ichki mahsulot va uning 
hajmini ko‘paytirish yo‘llari, hamda shu kabi umumiqtisodiy ko‘rsatkichlarni 
o‘rganib, tegishli axborotlarni davlatni boshqarish uchun tarmoq vazirliklariga, 
xukumatga va boshqa qiziquvchilarga tayyorlab beradi. 
Demak, makroiqtisodiy statistika umumiqtisodiy voqea, hodisalarni miqdoriy 
tomonlarini ularning sifat tomonlari bilan uzviy bog‘liqlikda o‘rganadi. 
Makroiqtisodiyotning asosiy ko‘rsatkichlari: yalpi milliy mahsulot, yalpi ichki 
mahsulot, milliy daromad va shu kabilardir. Milliy daromad nazariyasining 
asoschilari F.Kene, A.Smit, D. Rikardolardir. Keyinchalik daromadlar nazariyasini 
Keyns yanada rivojlantirdi. Milliy daromadning hosil bo‘lishi, taqsimlanishi va qayta 
taqsimlash hamda ulardan foydalanish jarayonlari makroiqtisodiy statistika 
ob’ektidir. 

---

4