www.ziyouz.com kutubxonasi
261
SANUSIYLAR - shim. afrikalik so’fiylik tariqati tarafdorlari. Sanusiya tariqatiga 1837
y.da Makkada jazoirlik Muhammad ibn Ali Sanusiy asos solgan. Tariqatning markazi
Kirenaika (Liviyaning g‘arbiy viloyati) ga ko‘chgandan keyin uning faoliyati kengaydi.
S.ning asosiy maskani Jagbubda, keyinchalik Kufra vodiysida bo‘lgan. Sanusiy o‘z
targ‘ibotida izchil e’tiqodli ulamolarni ham, Misr va Turkiya diniy islohchilarini ham tanqid
qildi, Yevropa ta’sirining tarqalishiga qarshi chiqdi, "ilk islom sofligiga" qaytishga
chaqirdi. Sanusiy qarashlarining shakllanishiga vahhobiylar qarashlari hamda so’fiylik
g‘oyalari katta ta’sir ko‘rsatdi.
S. mustamlakachilikka qarshi kurashda faol ishtirok etdi, ayni vaqtda tariqat rahbarlari
ko‘pincha mustamlakachilar bilan ham hamkorlik qilib turdi. Liviya mustaqillikka
erishgandan keyin (1951) tariqatning rahbari Muhammad Idris Sanusiy qirollik taxtini
egalladi. 1969 y. inqilobida uning hokimiyati ag‘darilgandan keyin S.ning ta’siri bir
muncha pasaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |