Fakulteti: Mumtoz sharq filologiyasi fakulteti yo’nalishi



Download 19,31 Kb.
Sana31.12.2021
Hajmi19,31 Kb.
#244240
Bog'liq
Diniy atamalar ro'yhati


O’ZBEKISTON XALQARO ISLOM AKADEMIYASI

FAKULTETI: Mumtoz sharq filologiyasi fakulteti

YO’NALISHI: Psixologiyasi yo’nalishi 1-bosqich talabasi

FIO: Qahharova Durdonaning

O’zbek tilining sohada qo’llanishi fanidan

M harfiga oid atamalarning izohli lug’ati” mavzusida tayyorlagan

Toshkent 2021.



  1. Mavlaviylar

Mavlaviya –so’fiylik tariqati. 1240-yil Jaloliddin Rumiy tomonidan asos solingan. Rumiyni ko’pincha “mavlono” deb atashgan shundan tariqat nomi kelib chiqqan. Tariqat faoliyati avval O’rta Osiyo, Eron va Turkiya bilan cheklangan.

  1. Madina

Madinat an- Nabaviy “Payg’ambar shahri” Saudiya Arabistonining shimoliy-g’arbidagi shahar.

  1. Makka




Saudiya Arabistonida joylashgan shahar. Qizil dengizdan 80km uzoqlikda joylashgan. Arablar uni Ummul Madoin “Shaharlar onasi” deb atashadi. Bunga sabab Makka da Baytul Haramni joylashgani.

  1. Ma’jusiylik

Quyosh va olovga sig’inish. Islom dini kelmasidan oldin ajam xalqlari “ma’jusiy ” diniga e’tiqod qilardilar.

  1. Mazdakiylik

Al-Mazdakiya ya’ni mazdakiylik 5-asr oxiri 6-asrda Eronda vujudga kelgan va Islomning dastlabki asrlarida Xalifalikning Sharqiy qismidagi zardushtiylik tariqati hisoblanadi. Asoschi Mazdak nomiga tariqat shunday nomlangan.

  1. Mazolim

Adolatsizlik ustidan tushgan shikoyatni davlat boshlig’I yoki vakili tomonidan ko’rib chiqilishi (appelatsiya). Islomda Mazolim odati arab qabilalarini g’ayriqonuniy muammolarni kengashib halq ilsihlariga borib taqaladi.

  1. Mazxab

Lug’aviy ma’nosi yo’nalish, oqim. 9-asrga kelib islomda has’riy va aqidaviy mazhablar yuzaga kela boshladi. Mazxabning asosiy fazifasi musulmon insonda dinga nisbatan ixtilof va g’uluvga borishiga yo’l qo’ymaslik.

  1. Madrasa




Maktab darsxona, Islomda oily va o’rta maxsus diniy o’quv yurti. Yaqin Sharq O’rta Osiyo mamlakatlarida maktabdorlar ulamo va davlat arboblari tayyorlangan. Dastlaabki madrasalar 10-asrda vujudga kelgan.

  1. Maqomi Ibrohim

Baytulloh yonidagi shu nomdagi belgili joy. Tavof tugagandan keyin 'Maqomi Ibrohim' yoki unga yaqin bir yerda ikki rakat namoz o'qiladi. Birinchi rakatda 'Fotiha' surasidan keyin 'Kaafipyn' surasini, ikkinchi rakatda esa, 'Ixloc' surasini o'qish tavsiya etilgan

  1. Makruh

rad etilgan, qoralangan, nomaqbul. Shariat hukmlaridan biri, jazoga sabab bo'lmaydigan, ammo islom qonun va me'yorlariga uyg'un kelmaydigan nomaqbul hisoblangan amal. Shariatda haromdan biroz yengil hisoblangan amal

  1. Masjid

sajda qilinadigan, namoz o'qiladigan joy, Eng ullug’ masjidlar Masjidu ul-Haram va Masjid An-Nabaviy

  1. Mahr

aqdi nikoh yoki eru xotin bo'lish bilan er zimmasiga yuklanadigan xotinga berilishi lozim bo'lgan moldir. Mahr turli nomlar bilan nomlanadi, Qur'oni Karimda sadoq, sadaqa, ajr, fariyza, nihla atamalari ishlatilgan.

  1. Mahram

deganda eri hamda nikohi harom bo'lgan boshqa erkak qarindoshlari tushuniladi. Ular tug'ishganlik yoki qudachilik tarafidan bo'lishi mumkin.

  1. Maxshar

to'planish, yig'ilish joyi. Insonlar tirilib, o'rnidan turib to'planadigan va so'roq qilinadigan kun.

  1. Me’zon

tarozi; mahshar maydonida insonlarning savob va gunohlari tortiladigan tarozi

  1. Mehrob

sajdagoh; namozda imom sajda qiladigan makon.

  1. Miyqot

Hajda ehromga kirishning tayinli vaqti va tayinli makoni bor. Ular miyqot deyiladi. Hajning zamon miyqoti Shavvol Zulqa'da oylari hamda Zulhijja oyining birinchi o'n kuni. Makon miyqoti esa, turli diyor hojilari uchun, ularning Makkai mukarramaga kelish yo'llariga qarab, turli joylardir. Ya'ni, makon miyqoti Makkai mukarramaning atrofidagi maxsus belgilangan chegaradir, desa bo'ladi. Haj yoki umra qiluvchilar o'sha yerlarda ehromga kiradilar. Agar bir odam miyqotdan o'tib ketib ehromga kirsa, qaytib chiqib miyqotdan ehromga kirishi lozim bo'ladi. Ilojini topa olmasa, jonliq so'yishi vojib bo'ladi.

  1. Muazzin

Azon aytuvchi kishi. Islom dinidagi birinchi mauzzin Bilol r.a. hisoblanadi.

  1. Muboh

Shariat tomonidan mukallaf kishiga qilish yoki qilmaslik ixtiyori teng berilgan narsa mubohdir. Yemoq yoki ichmoqqa o'xshash narsalar. Haromligi yoki man' qilingani haqida hukm kelmagan barcha narsalar mubohdir. Muboh narsani qilganga ham, qilmaganga ham savob ham, itob ham yo'q. Ammo muboh narsani qilmaslik halokatga olib boradigan bo'lsa, uni qilish vojibga aylanadi. Misol uchun, taom yemaslik o'limga sabab bo'ladigan bo'lsa, uni yemoq vojibga aylanadi.

  1. Mujtahid

intiluvchi, g'ayrat qiluvchi. Ijtihod qilish darajasiga yetgan faqih olim. O'rta asrlarda islomda ijtihod huquqiga ega bo'lgan, ya'ni mustaqil ravishda diniy aqidaviy va huquqiy masalalar bo'yicha xulosa bera oladigan va hukm chiqara olgan shaxs. Sunniylikda oliy darajadagi mujtahidlar deb mazhabboshilar (imom Abu Hanifa, imom Shofe'iy, imom Molik, imom Ahmad ibn Hanbal) e'tirof etilgan.

  1. Muzdalifada turish

Muzdalifada turishHanafiy mazhabiga binoan, o'ninchi Zulhijjaning tongi otgandan so'ng bir lahza bo'lsa-da, tupish kerak.

  1. Mutakallim

aqiyda ilmi borasida mutaxassis, musulmon ilohiyot oqimlari.

  1. Mufassir

Qur'oni Karimni sharhlash va tafsir qilishda mutaxassis. Bayon qiluvchi

  1. Muhaddis

rivoyat qiluvchi; hadis rofiylariga berilgan xos nomlardan biri bo'lib, hadislarni to'plash, saralash va sharhlash bilan shug'ullangan olim.

  1. Muhtasib

arabcha so'z bo'lib, hisobchi, shariatga xilof ishlarni tekshiruvchi, bozordagi tosh-tarozi va narxlarni nazorat qiluvchi degan ma'noni anglatadi

Download 19,31 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish