Microsoft Word islom ensik ziyouz com doc

 
JO’YBOR XOJALARI, J o‘ y b o r shayxlari- naqshbandiylik tariqatining vakillari. 
Ularning J.x. nomini olishi Xoja Muhammad Islomning bobosi Xoja Muhammad Yahyo 
Buxorodagi Jo‘ybor degan yerga ko‘chib kelishi bilan bog‘likdir. J.x. o‘zlarini islom dinini 
targ‘ib qilish uchun Makkadan Nishopurga, undan Buxoroga kelgan Imom Ali Murtazo 
avlodi deb hisoblaganlar. J.x.dan Abu Bakr Sa’dga va uning avlodlariga somoniylar 
davrida Buxoroning shayx ul-islomi degan mansab beriladi. Abu Bakr Sa’dning nevarasi 
Muhammad Islom J.x.ning iqtisodiy va siyosiy jihatdan katta nufuzga ega bo‘lishida 

---

Islom Ensiklopediyasi 
 
 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
159
muhim o‘rin tutgan. U 16-a.ning 50-y.larida Shayboniylar davlatidagi toj-taxt uchun 
bo‘lgan kurashlarga aralashib, o‘z muridi Abdullaxon II ning taxtga chiqishiga yordam 
beradi. Bu davrga kelib J.x.ga Buxorodagi Sumiton qishlog‘i in’om etiladi. J.x.ning ota-
bobolari Buxorodagi Chor Bakr mozoriga qo‘yilganligi uchun 16-a.dan boshlab J.x. bu 
joydagi qabrlar ustiga hashamatli maqbara kurib, ziyoratgohga aylantirishgan. Bu 
ziyoratgohdar katta vaqf yerlariga ega bo‘lib, ularga J.x. merosxo‘rlar tariqasida egalik 
qilishgan va bu yerlar J.x. xo‘jaligining rivojlanishiga asos bo‘lib xizmat qilgan. J.x. katta 
yer-mulkka, yuzlab qullarga, ko‘plab chorva mollarga, sug‘orish inshootlariga, savdo 
korxonalariga ega bo‘lganlar. Ularning savdo karvonlari 16-a.ning 2-yarmidayoq xorij 
bilan savdo aloqalari olib borgan. Mustahkam iqtisodiy poydevorga ega bo‘lgan J.x. 
shayboniylar davlatining siyosiy hayotida juda katta rol o‘ynagan. Ingliz sayyohi A. 
Jenkinson 1559 y.da Buxoroda bo‘lib, bu yerdaga ruhoniylarning rahbarlari bo‘lgan J.x. 
haqida shunday degan edi: "Buxoroda diniy rahbar bor. Unga qirolga nisbatan ko‘proq 
kuloq soladilar, u o‘z xohishi bilan qirolni o‘rnidan olib, boshqasini qo‘ya oladi". J.x. 17-
a.ning 1-yarmida mamlakatda paydo bo‘lgan qiyin siyosiy vaziyatdan so‘ng o‘zlarining 
oldinga mavqeini yo‘qotganlar. 

---

Islom Ensiklopediyasi