Microsoft Word ihyo ulimni eslash ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 

47

va «keyin» degan oraliq bor, xolos. Xuddi shuningdek, o‘lim bu — izingdan 

kelayotganlardan ilgariroq Vatanga qaytishdir. 

Kim o‘limga nisbatan mana shuvday qarashda bo‘lsa , uning o‘limdan qo‘rqishi kam 

bo‘ladi. 

Farzandining o‘limiga sabr etgan kishiga yetadigan savoblar haqida ko‘p xabarlar 

vorid bo‘lgan.Rasululloh sallallohu alayhi vasallam dedilar: «Sikt (chala tushgan bola) 

men uchun har biri Olloh yo‘lida jang qilayotgan yuz otlikdan suyuklidir» (Ibn Moja). 

«Siqt» so‘zi eng oz (chala tushgan bola) orqali eng ko‘pga (barkamol inson) diqqatni 

qaratish maksadida zikr qilingan. Farzand qalbdan qanchalik ko‘p joy egallagan bo‘lsa, 

uni yo‘qotgan payt-dagi sabrga ham shunchalik savob bo‘ladi. 

Rasululloh sallallohu alayhi vasallam dedilar: «Qaysi musulmonning uchta farzandi 

vafot etsa-yu, u bu musibatni sabr bilan o‘tkazsa, o‘lgan farzandlari uni do‘zaxdan 

to‘suvchi qalqon bo‘ladi». 

Shunda Rasululloh yonida turgan ayol: 

— Ikkita farzandi vafot etgan bo‘lsa-chi?-deb so‘radi. 

— Ikkitasi ham,- dedilar Rasululloh sallallohu alayhi vasallam». (Muslim, Ibn Hibbon 

rivoyati). 

Farzandi vafot etgan paytdagi otaning xolis duosi eng umidli, ijobati yaqin duodir. 

Muhammad ibn Sulaymon o‘g‘lining qabri tepasida turib dedi: «Ollohim! O’g‘lim 

uchun rahmatingni umid etaman, azobingdan xavfdaman. Umidimni yuzaga chiqar, 

xavfimdan uni omon et». Abu Sinon farzandi qabri tepasida shunday dedi: «Ollohim! 

Farzandimning zimmasida qolgan hakdimni men o‘tdim. Sen ham uning zimmasida 

kolgan haqqingni o‘t. Chunki Sen eng saxiy, eng karim Zotsan!» 

Bitta a’robiy o‘g‘lining qabri tepasida turib dedi: «Ollohim! O’g‘limning menga qilgan 

xizmatidagi qusurini kechirdim. Sen ham uning toatingdagi qusurini afv et!» 

«Zar ibn Umar ibn Zar vafot etdi. Marhum lahadga qo‘yilgach, otasi Umar ibn Zar 

dedi: «Ey Zar! Seni yo‘qotganimiz uchun chekilgan qayg‘u bizni oxirating qayg‘usidan 

chalg‘itdi. Koshki nelar xaqida so‘ralganingni va nimalar deb javob berganingni bilsam? 

Ollohim, bu mening o‘g‘lim Zardir. U bilanvaktimni xush, dimog‘imni chog‘ etding. Uning 

kunini to‘lnq, rizkini butun qilding. Unga zulm etmading. Ollohim, uni o‘zingning va 

mening itoatimga bo‘ysundirding. Ollohim! O’zing va’da ztgan — farzandimning o‘limi 

tufayli chekkan musibatimning ajrini farzandimga hadya etdim. Bas, uning azobini 

menga hadya et, uni azobdan xalos qilgin».Qabr tepasida xozir bo‘lganlar, yig‘lab 

yubordi. Ketayotib Umar ibn Zar dedi: «Ey Zar! Sen ketding, bizning O

lloh

dan o‘zgaga 

ehtiyojimiz yo‘q...» 

Basrada bir kishi bir ayolga qarab: 

— Ajabo! Bu ko‘rkamlikning sababi, g‘am-g‘ussadan yiroqlik bo‘lsa kerak,- dedi. 

Shunda ayol: 

— Ey Ollohning bandasi! G’am-g‘ussa neligini mendan so‘ra. Men shunday qayg‘u 

ichidamanki, bu borada hech kim menga bas kelolmaydi,- dedi. 

— U qanday qayg‘u ekan?- deya ajablanib so‘radi haligi kishi. Ayol hikoya qila 

boshladi: 

— Qurbon hayiti kuni edi. Erim qurbonlikka qo‘y so‘ydi. Shiringina ikkita o‘g‘lim shu 

yerda o‘ynab yurishgan edi. Bir payt katta o‘g‘lim kichigiga: «Otam qo‘yni qanday 

so‘yganini senga ko‘rsataymi?» debdi. «Ha, kani ko‘rsat», debdi kichik o‘g‘lim. Shunda 

katta o‘g‘lim ukasining bo‘yniga pichoq tortibdi. Biz g‘aflatda qoldik. Qonlarga belangan 

o‘g‘limizning qichqirig‘idan so‘nggina voqeadan xabar topdik. Katta o‘g‘lim qo‘rqqanidan 

toqqa qochib ketdi. Tog‘da u och bo‘rilarga yem bo‘libdi. O’g‘limning otasi ham harorat 

shiddatidan chanqoklikdan vafot etdi. Mana, o‘sha qismatlarni boshidan kechirgan ayolni 

---

Ihyou ulumid-din. O’limni eslash kitobi. Imom G’azzoliy