Microsoft Word haq hamisha golib ziyouz com doc

 
Qasos hammadan olinadi 
Bir kuni misrlik bir qibtiy Umar ibn Xattobning (r.a.) huzurlariga kelib, Misr voliysi Amr 
ibn Osning o‘g‘lidan shunday shikoyat qildi: «Men poygada Amrning o‘g‘lidan o‘zib 
ketsam, u alam qilib, meni qamchi bilan nohaq urdi, ustingdan xalifaga shikoyat 
qilaman, desam, «Biz aslzodalarmiz, hech kim bizni tergay olmaydi, qo‘lingdan kelganini 
qil», deb meni haqoratladi». 
Hazrati Umar (r.a.) darhol Amr ibn Osga xat yozib, o‘g‘li bilan zudlikda Madinaga yetib 
kelishiga amr etdi. Ota-bola shoshilinch yetib kelib, xalifaning huzuriga kirib borishdi. 
Ularni ko‘rgan xalifa boyagi misrlik qibtiyni chaqirtirdi. Qo‘liga qamchi tutqazib, voliy 
Amrning o‘g‘lini kaltaklashga buyurdi. Har urganda hazrati Umar (r.a.) «Ur aslzodaning 
bolasini!» deb turdilar. Amrning o‘g‘lini urib, qasosini olgan qibtiyga endi uning otasini 
urishga buyurdilar. Ammo misrlik «Otasida qasdim yo‘q, o‘g‘lidan qasosini oldim», deb 
xalifani xotirjam qildi. 

---

Haq hamisha g’olib (Umar al-Foruq). Ahmad Muhammad 
www.ziyouz.com kutubxonasi 
30
Amr ibn Os hazrati Umarga (r.a.) ushbu voqeadan mutlaqo bexabar ekanliklarini 
aytib, uzrxohlik qildi. Ammo xalifa buning bahona bo‘lmasligini aytib, Amrni shundayin 
ta’naomuz so‘zlar bilan koyidilar: «Sizlar qachondan buyon xalqni o‘zingizga qul qilishga 
boshladingiz. Holbuki, ularni onalari ozod, hur holda tuqqan-ku!» Umarning (r.a.) 
adolatlarini qarangki, shikoyatchi oddiy misrlik bir qibtiy bo‘lsa, Amr ibn Os esa butun 
Misr o‘lkasining voliysi, yangicha ta’bir bilan aytganda, general-gubernatori vazifasidagi 
kishi bo‘lgan. 
Hazrati Umar (r.a.) bir haj mavsumida butun xalqni yig‘ib, voliylar ishtirokida ularga 
xutba so‘zladilar: «Ey xaloyiq, men ushbu voliylarimni sizga haqlik bilan hukm 
yurgizishlari uchun yuborganman. Aslo sizning taningizga, molingizga egalik qilish uchun 
jo‘natmaganman. Hozir kimda-kim bulardan zarar yoki aziyat ko‘rgan bo‘lsa, turib ochiq 
aytsin!» Shu payt bir kishi o‘rnidan turib, Misr voliysi unga nohaq ravishda yuz darra 
urganligini aytib berdi. Buni eshitgan hazrati Umar (r.a.) xafa bo‘lib, o‘zlarini qo‘ygani 
joy topolmay qoldilar va Misr voliysini savolga tutdilar: «Nima uchun yuz qamchi 
urding?» Undan ma’niliroq asosni eshitmagan xalifa undan qasos olishga amr etdilar. Bu 
buyruqni eshitgan Amr ibn Os chidab turolmay, o‘rindan turib ketdi va xalifani bu 
yo‘ldan qaytarmoqchi bo‘ldi: «Ey amiral-mo‘minin, agar siz bunday yo‘l tutsangiz, 
voliylarga og‘ir botadi, ularning xalq oldidagi obro‘siga putur yetadi. Sizdan keyingi 
xalifalarga ham ushbu ish odat bo‘lib qoladi». 
Hazrati Umar (r.a.) bunga javoban: «Nechun qasos olinmasligi kerak? Hatto 
Rasululloh ham o‘zlaridan qasos oldirganlar, oldirar edilar», dedilar-da, boyagi shikoyat 
qilgan odamga buyurdilar: «Voliyni yuz qamchi ur!» 
Amr ibn Os qarasalar, xalifa niyatidan qaytadigan holatda emas. Endi o‘zga chora 
qolmaganini tushungan voliy hazrati Umarga (r.a.) yalinishga tushdi: «Ey mo‘minlar 
amiri, hech bo‘lmasa, bizga har qamchi o‘rniga pul berib, rizo qilishga ruxsat eting!» 
Xalifa rozi bo‘ldilar. Voliy boyagi odamni har qamchi uchun ikki dinordan olishga 
ko‘ndirdi va ikki yuz dinor barobariga muqarrar qasosdan qutilib qoldi.