Microsoft Word fargona kelini ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
130
xabardor bo‘lgan Vardon ham Zirg‘om yonida edi. Zirg‘omning fikr-xayoli pop Notis qasri 
tomon yo‘llanishda. 
Jang qattiq qizib, kechasigacha davom etdi. Poplar ilgari qo‘rg‘on minoralarini bo‘lashib 
olishgandi. Keyin ular orasida janjal chiqib qoldi, ba’zilari ertalab kelib, boshqalarining 
ziddiga yurish uchun qurollarini tashlab, Mu’tasimning kishilari oldiga tushib, shaharga 
kelishdi. Rumliklar mag‘lub bo‘lib, shaharga musulmonlar fotihlar sifatida kirishdi va 
unda talash, o‘ldirish va qurollarni olish bilan mashg‘ul bo‘lishdi. 
* * * 
Zirg‘om o‘z sevgilisini qidirib, to‘g‘ri popning qasri tomon yo‘l oldi. Shahar ko‘chalari 
talon-toroj qilish, asir olish uchun kirgan musulmonlar bilan liq to‘lgani uchun Vardon 
bilan Hammod ham qasrga ko‘p aziyat chekib, arang yetib bordi. Uch og‘ayni qasrga 
kirsa, uning eshiklari lang ochiq, ichida na mol-mulk, na xotinlar qolgan. Ular Jahon 
bilan Haylonani izlab, qasrning hamma uylarini aylanib chiqishdi. Ulardan darak 
topolmagach, Zirg‘om Hammodning aytgan gaplariga shubhalanib qoldi. Hammod esa 
uning shubhalanganligini sezib aytgan gapining to‘g‘riligiga ont ichdi va: 
— Menimcha, askarlardan ba’zilari qasrga kirib, uni talagan va odamlarini olib ketgan 
bo‘lsa kerak, — dedi. 
Zirg‘om bilan Vardon xafa bo‘lib o‘rnidan turishdi. Vardon: 
— Ma’raka tugagandan so‘ng ularni asirlar orasidan axtaramiz, — dedi. 
Musulmonlar g‘alabaga erishgach, xalifa urushni to‘xtatib, o‘ljalarni shahar atrofiga 
to‘plashni buyurdi. Ular sotiladigan bo‘lganidan xaridorlar ko‘paya boshladi. Sotishni 
tezlatish uchun har bir mol ustida uch marta: «Kim oshdi?» deyiladi-da, sotib 
yuborilaveradi. Asir-qullar ko‘pligidan, ularni bir yo‘la beshta-beshta, o‘nta-o‘ntadan 
sotishardi. Mu’tasim esa sotuvchilarni «tez bo‘linglar» deya oshiqtirardi. Xalifa shaharni 
vayron qilishga buyurgani uchun, askarlar uni vayron qilishdi, kuydirishdi. 
Kishilar oldi-sotdi bilan band bo‘lib turgan paytda Vardon asirlar orasini aylanib chiqdi. U 
na xotinidan va na Jahondan darak topmagach, yuragi siqildi va birgalikda maslahat 
qilishib olmoq uchun Zirg‘omning oldiga qaytib kelmoqchi bo‘ldi. Yo‘lda u Afshinning 
lashkargohidan o‘ta turib, o‘ljalar orasida Jahonning qashqa otiga ko‘zi tushdi. Ot yonida 
turgan Somonni ko‘rib, u muqarrar Jahonning oti ekanligiga ishonch hosil qildi. Uni 
yomon ko‘rgani uchun qattiq g‘azablandi-yu, lekin Zirg‘omni rioya qilib, unga bir shikast 
yetkazishdan o‘zini tiydi, chunki Zirg‘omning xohishi shu edi. Shundan keyin u ko‘rgan 
voqeasini yugurib borib Zirg‘omga aytdi. Zirg‘om kelib Jahonning qashqa otini ko‘rdi, 
lekin Somon allaqachon ot oldidan ketib qolgandi. Otga qarab, uning peshanasidagi sher 
suratini ko‘rdi-yu, u Jahonning oti ekaniga Zirg‘omda shak-shubha qolmadi. Jahon bilan 
Haylona Afshin olgan asirlar ichida ekan, degan fikr ko‘ngliga keldi. Darhol kirib, Jahon 
bilan Haylonani talab qilmoqchi bo‘ldi, lekin askarlar orasida nizo chiqib ketishidan 
qo‘rqib, bu ra’yidan qaytdi, chunki u askarlarning ittifoq bo‘lishini istardi. Keyin u 
o‘zicha, Jahon bilan Haylonani qutkazish uchun xalifani o‘rtaga qo‘yishga qaror qildi. 
Shunday keyin Zirg‘om xalifani qidirdi. Uning umumiy qabulxonada o‘tirganini, g‘alaba 
bilan muborakbod qilish uchun oldiga qo‘mondon va a’yonlar keti uzilmay kirib 
turishganini eshitdi. Xalifaning bo‘shashini kutib o‘tirib, kunni allamahal qildi. Axiri 
odamlar tovsalgandan keyin ruxsat so‘rab, sekin yoniga kirdi. Xalifa uni yaxshi qabul 
qilib, o‘z yoniga o‘tqazdi, unga xushchaqchaqlik bilan muomala qildi. Zirg‘om ham uni 
tabriklab, haqqiga duo qilgan bo‘ldi. Zirg‘omning yuzida g‘am ko‘lankasini, tutoqish 
alomatlarini ko‘rgan xalifa: 
— Senga nima bo‘ldi? Xafa ko‘rinasan? — dedi. 

---

Farg‘ona kelini (roman). Jo'rjiy Zaydon