Microsoft Word fargona kelini ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
100
— Qiziq, bu urush haqidagi xalifaga ma’lum bo‘lmagan gaplar senga qaydan ayon bo‘la 
qoldi? 
— Ha, xojam, vazirlar va xalifaga xos kishilar yaxshi siyosat olib borishning yo‘llaridan 
biri — ba’zi xabarlarni xalifadan yashirishdir, deb hisoblashadi. 
— Bu gaping to‘g‘ri, — dedi Zirg‘om, — lekin men ham o‘sha xos kishilardan biri bo‘la 
turib, bundan bexabarman. 
— Bu xabarni mendan bo‘lak kishi sizga yetkaza olmas deb o‘ylayman, chunki uni men 
xalifaning xabarchilariga hech bir daxli bo‘lmagan manbadan eshitdim. 
Vardonning bu gapi Zirg‘omga g‘alati tuyuldi-da: «Nima eshitding?» — deb so‘radi. 
— Bobak al-Xurramiy Ardabildan Bazzga ko‘chib o‘tib, uni o‘z istehkomiga 
aylantirgandan keyin harbiy qudrati zo‘rayib ketgan emish. 
Zirg‘om uning gapini bo‘ldi: 
— Buni kecha eshitgandim. 
— U mag‘lubiyatga uchrab, qochmoqchi bo‘lib turgan bir paytda birdan kuchayib 
ketganligi sababini ham bildingizmi? 
— Ha, bildim. Musulmonlarga «xap sanimi» deb yurgan kishilar u bilan birlashib qolgani 
tufayli Bobak yangi kuchga ega bo‘lib olgan. 
Vardon tabassum qildi: 
— Asl sabab bu emas, ehtimol, bugun xalifaga ham ma’lum bo‘lib qolar. Haqiqiy sabab 
butunlay boshqa. 
— Xo‘sh, bo‘lmasa nimada, aytib ber-chi? — so‘radi Zirg‘om. 
— Armanistondan kelgan kishilardan biri menga bir gap aytdi. Bu gapni boshqa odam 
aytgudek bo‘lsa, men ishonmasdim. Uning aytishicha, behayolik, sharobxo‘rlik, dag‘allik 
va buzuqlik bilan dong‘i chiqqan Bobak o‘sha nomatlub ishlardan qaytib, yaxshi yo‘lga 
kirgan, ulfatlari bilan may bazmlarida o‘tirganda sharob ichmaydigan bo‘lib qolgan 
emish. Askarlarining ishini tartibga keltirgan, hamma kuchlarini to‘plab, odamlarini 
musulmonlarga qarshi qo‘zg‘atayotgan emish. Bu gaplarni aytgan kishi Bazzning butun 
ichki ishlaridan voqif. Bobakning hayotidagi bu o‘zgarishlarga uning xotinlaridan Gulnor 
degan aqlli va tadbirli bir ayol sabab bo‘lgan emish. U xotin Bobakning jilovini qo‘lga 
olgan, hamma ishlarida uning o‘ng qo‘li hisoblanar emish. 
Zirg‘om bir fursat boshini egib jim turdi. Bobakning yomon xulq-atvordan qaytgani 
uchun xafa bo‘ldi. Chunki Zirg‘om uning xulq-atvori biz uchun foydali deb o‘ylab yurardi. 
Zirg‘om bir olma daraxtining yonida turib, qo‘lidagi kaltak bilan uning mevasini 
tushirarkan, Bobak haqida o‘ylardi. Vardon uning yonida sukut saqlab turardi. Shu payt 
xalifa xizmatchilaridan biri yugurib keldi. Uni ko‘rgan Zirg‘om o‘zini xalifa chaqirtirganini 
payqab, Vardonga: «Xalifa meni urush voqealaridan xabardor qilmoq uchun chaqirtirgan 
bo‘lsa kerak, bu odamning shoshib kelganligi bejiz emas», — dedi. 
— Agar siz bu jangga qatnashishga rozilik bersangiz, men ham birga xizmatingizni qilib 
boraman. Chunki men u yerlarning past-balandini yaxshi bilaman, foydam tegib qolar. 
Zirg‘om: «Yaxshi bo‘ladi», — dedi-da, uyiga kirib qalpog‘ini, xalifa oldiga borganda 
kiyadigan boshqa kiyimlarini kiyib, xalifa saroyidagi xos xonaga qarab yo‘l oldi. Yetib 
borishi bilan darvozabon unga yo‘l ochib, xalifadan ruxsat ham olmay, to‘g‘ri ichkariga 
kiritib yubordi. Xalifa huzurida faqt qozi Ahmad hayajon va g‘azab ichida o‘tirgandi. 
Zirg‘om xalifaga ko‘rinib, salom bergach, uning chehrasi ochilib, o‘tirishga taklif qildi. 
Zirg‘om o‘tirgandan keyin xalifa unga qarab: «Qasrdan tashqari chiqmay ko‘p zerikkan 
ko‘rinasan, bu yerdagi kayf-safo ham joningga tegib, jang maydonini qo‘msayotganga 
o‘xshaysan»,— dedi. 
Xalifaning urushga otlanish kerakligi to‘g‘risida gap ochmoqchi ekanini, o‘zining 
yordamiga qattiq zarurat bo‘lmasa, bunday qilmasligini payqagan Zirg‘om:

---

Farg‘ona kelini (roman). Jo'rjiy Zaydon