|
kutubxonachi.uz
– Xalq xizmatida.
YouTube
|
Telegram
|
Telegram Bot
27
yaqqol ko‘zga tashlanar edi. Chol uning kallasiga pichoq sanchib, quyruqning taxta kati ostidan tortib
oldi-da, oyog‘i bilan bosib turib, dumidan to ostki jag‘ining tagigacha chaqqon tilib chiqdi. So‘ng
pichoqni qo‘ydi. O’ng qo‘li bilan baliqning ichak-chavog‘iyu, jabrasini sug‘urib oldi. Uning qorin
qopchig‘i og‘ir va shilimshiq edi. Tilinganda, ichidan ikki uchar baliq chiqdi. Ular hali buzilmagan,
qattiqqina edi, chol har ikkovini ham qayiq tubiga yonma-yon qo‘ydi, ichak-chavoqlarni esa dengizga
uloqtirdi. Ular cho‘kkan joyda yaltillagan iz qoldi. Yulduzlarning rangsiz shu’lasida makrel iflos bo‘z
tusiga kirgan edn. Chol baliq boshini oyog‘i bilan bosib turib, uning bir yonidan terisini shilib oldi. Keyin
makrelni ag‘darib qo‘ydi va ikkinchi yonining terisini shildi. Go‘shtini boshidan to dumigacha tilib
chiqdi.
Makrel skeletini dengizga uloqtirgach, suvda doiralar paydo bo‘ladimi, yo‘qmi deb, qarab turdi,
ammo sekin-sekin cho‘kib borayotgan baliq ashqol-dashqoli-ning yaltiroq izidan boshqa hech vaqo
ko‘rinmadi. Chol o‘girilib oldi, har ikkala uchar baliqni makrel bo‘laklari orasiga qo‘ydi va pichoqni
g‘ilofiga solib, yana qayta qayiq burniga tomon ohista o‘tib oldi. Uning yelkasi chilvir zalvoridan
egilgan, o‘ng qo‘li bilan esa baliqni tutib borardi.
Joyiga qaytib kelgach, makrel bo‘laklarini taxtalar ustiga terdi, bularning qatoriga uchar baliqlarni
qo‘ydi. Shundan keyin chilvirni yelkasining hali lat yemagan joyiga surib oldi va yana og‘irlikni
planshirga tayangan chap qo‘liga o‘tkazdi. Bort osha engashib, uchar baliqni dengizda chayib oldi. Bu
orada qo‘li ostida suvning qanday oqayotganiga ham e’tibor berdi. U makrel po‘stini shilganida, yaltirab
qolgan qo‘li atrofida suvning doira yasab o‘tishiga mahliyo bo‘lib turdi. Hozir u avvalgidan sekiproq
oqardi. Chol kaftining chetinn qayiq ziyiga ishqab turib, quyruq tarafga ohista suzib ketayotgan fosfor
zarralarini ko‘rdi.
— U yo toldi, yo nafas rostlayapti,— dedi chol. — Tezroq ovqatlanib, ozgina uxlab olish kerak.
U go‘sht bo‘laklaridan birining yarmini va yulduzlar yorug‘ida tozalab qo‘yilgan uchar baliqlardan
birini yeb oldi. Ovqatlanar ekan, chol tun havosi borgan sari sovuqlashayotganini seza boshladi.
— Agar qovurib yeyilsa bormi, makreldan ko‘ra lazzatliroq narsa yo‘q,— dedi u.— Ammo
xomligida naqadar bemaza bu. Dengizga baniy tuzsiz va limonsiz chiq-maganim bo‘lsin.
«Menda kalla degan narsa bo‘lganda,— deb o‘yladi u,— kun bo‘yi qayiq burniga suv quyib, selgitib
turmasmidim,— kech kirganda, qo‘limda tuzim bo‘lardi. Aytmoqchi, makrelni kun botish oldidangina
tutgan edim-a. Shunday bo‘lsa ham men juda ko‘p narsalarni nazardan qochirib qo‘yibman. Qarang-a,
butun bir bo‘lakni chaynab bo‘libman-ku, ammo ko‘nglimni aynitayotgani yo‘q».
Sharq tomonda osmon beti bulutlarga burkanmoqda edi va tanish yulduzlar birin-sirin o‘cha boshladi.
U go‘yo bulutlar darasiga kirib borayotganday ko‘rinardi. Shamol tindi.
— Uch yoki to‘rt kundan keyin havo ayniydi,— dedi u.—Ammo bu hali na bugun bo‘ladi, na ertaga.
Baliq o‘zini osoyishta tutayotgan ekan, mizg‘ib ol, qariya.
U chilvirni o‘ng qo‘liga oldi va bor gavdasi bilan bortga yonboshlagan holda, qo‘lini dumg‘azasi
bilan bosib tushdi. Keyin yelkasidagi chilvirni sal quyiroqqa siljitdi va uni chap qo‘li bilan ushlab oldi.
«Barmoqlarim bo‘shashib ketmaguncha, o‘ng qo‘lim chilvirni qo‘yib yubormaydi. Mabodo uyquda
barmoqlar chilvirni qo‘yib yuborsa, uning dengizga qarab silji-shini chap qo‘lim sezadi-da, meni
uyg‘otadi. Albatta o‘ng qo‘lga oson bo‘lmaydi. Ammo u qiyinchilikka bardosh beraverib, o‘rganib
qolgan. Juda bo‘lmaganda yigirma minut yoki yarim soat uxlab olsam, shu ham katta gap».
U bortga yonboshladi, baliqning og‘irligini o‘ng qo‘liga o‘tkazdi va uxlab qoldi.
Bu safar tushiga arslonlar emas, sakkiz yoki o‘n milga cho‘zilib ketgan dengiz cho‘chqalarining
hududsiz to‘dalari kirib chiqdi. Hozir hirs fasliga kirganlari-dan, ular havoga baland sakrashar, keyin
o‘zlari chiqib kelgan suv o‘yig‘iga sho‘ng‘ishar edi.
Ernest Xeminguey. Chol va dengiz (qissa)
Do'stlaringiz bilan baham: |
