3. Retrosintetik tahlil

3. Retrosintetik tahlil.

Retrosintetik tahlilni Elias taklif qilgan bo’lib, bu metodologik yondashuv murakkab organik birikmalar sintezini rejalashtirish uchun mo'ljallangan. Bu usulda boshlang'ich birikmalargacha oddiy molekulaning tuzilishini bosqichma-bosqich soddalashtirishga asoslangan. Bu usulda molekula skeletini soddalashtirishning mumkin bo'lgan variantlarini kombinatorial ro'yxatga olish usuli kompyuterlar yordamida amalga oshiriladi, shu sababli usulning ommalashishi va rivojlanishi kompyuter sintezining rivojlanishi bilan chambarchas bog'liq edi.

Transformatsiya – bu kimyoviy reaktsiyaning teskari tushunchasi, murakkab manba molekulasining bunday sintonga teskari konversiyasi, bu kimyoviy reaktsiyani qo'llash orqali tahlilning hozirgi bosqichining boshlang'ich birikmasini olish mumkin.

Sinton - ma'lum usullar bilan kimyoviy sintezga kiritilishi mumkin bo'lgan haqiqiy yoki ideallashtirilgan molekulaning tarkibiy birligi. Ushbu atama 1967 yilda Elias J. Corey tomonidan kiritilgan. Sinton o'ziga xos reagent sifatida
mavjud emas, bu rasmiy zarracha (ion, radikal), bitta yoki bir
nechta haqiqiy reagentlar har bir sintonga mos kelishi mumkin va aksincha,
bitta reaktiv bir necha sintonlar uchun sintetik ekvivalent bo'lishi mumkin.
Sinton yondashuvi ko'pincha organik sintezni rejalashtirishda qo'llaniladi.
Masalan, retrosintetik tahlilda maqsadli molekula sintezi bo'yicha tajriba o'tkazishdan oldin sintezlangan moddani sintonlarga ajratish va sintonlarga mos keladigan haqiqiy reaktivlarni tanlash kerak. Sinton va uning sintetik ekvivalenti o'rtasidagi yozishmalar maxsus belgi bilan
belgilanadi – ikki tomonlama yo'nalishli strelka (⇔). Ko'pincha sintonlar
zarrachadagi uglerod atomlari soni bo'yicha tasniflanadi va tegishli ravishda
C1-, C2-, C3-sintonlar va boshqalar sifatida belgilanadi