|
kutubxonachi.uz
– Xalq xizmatida.
YouTube
|
Telegram
|
Telegram Bot
26
«Men juda ko‘p narsalarni tushunmayman,— deb o‘yladi u.—Ammo bizga quyosh, oy va
yulduzlarni o‘ldirishga to‘g‘ri kelmaganligi qanday yaxshi. Dengizdan bor yo‘q rizqi ro‘zimizni
qoqishtirib olayotganimiz va yana o‘z birodarlarimizni o‘ldirayotganimiz ham yetib ortadi.
Endi men eshkaklardan bo‘ladigan tormoz haqida o‘ylab ko‘rishim zarur. Buning ham yaxshi, ham
yomon tomoni bor. Men ancha-muncha kalavadan ayrilib qolishim mumkin, keyin, baliq siltanib qolsa,
tamom, uni ham qo‘ldan chiqarib qo‘yaman, tormoz bo‘lsa, qayiqni tez harakat qilishdan mahrum qilib
qo‘yadi! Qayiqning yen-gilligi esa ham baliqning, ham o‘zimning azob-uqubatlarimni oshiradi, ammo
bu uqubatdan xalos bo‘lishimning garovi ham shunda. Axir, bu baliq, agar istaguday bo‘lsa, bundan ham
tez suzishi mumkin. Hay, nima bo‘lsa bo‘lar, hozir, hidlanib qolmasdan burun makrelni tozalab qo‘yish
va picha totinish kerak. Quvvat bo‘ladi.
Endi yana biror soat dam olaman, keyin agar baliq o‘zini tinch tutadigan bo‘lsa, quyruq tomonga
o‘tib, lozim bo‘lgan ishlarni qilaman va eshkaklar to‘g‘risida bir fikrga kelaman. Ungacha baliqning
o‘zini qanday tutishini quzatib boraman. Eshkak bilan bo‘ladigan hangoma yaxshi o‘ylab topildi, biroq
hozir bo‘lsa-bo‘lmasa ishga qat’iy kirishish kerak. Baliq hali kuchga to‘liq. Men qarmoq baliq lunjining
xuddi o‘zginasida sanchilib turganini, og‘zi esa mahkam qisib olin-ganini payqagan edim. Qarmoqning
unga berayotgan azobini azob dsmasa ham bo‘ladi. Uni ko‘proq ochlik va o‘zi nimaligini aniq bilib
yetmaydigan xavf-xatar sezgisi qiynaydi. Hordiq olaver-chi, chol. Senga navbag kelguncha, baliq zaxmat
tortaversin».
Uning nazarida, o‘zi ikki soatga yaqin dam olgan edi. Oy endi kech ko‘tarila boshlaganidan, u vaqtni
aniq belgilay olmadi. To‘g‘risini aytganda, uning dam olishi shunchaki, xo‘ja ko‘rsinga bo‘lgan dam
olish edi. U baliqning og‘irligini o‘z yelkasida boyagi-boyagi his qilar, shunday bo‘lsa ham chap qo‘li
bilan quyruq plan-shiriga tayangan holda og‘irlikni imkoni boricha qayiqqa solishga urinardi.
«Chilvirni qayiqqa bog‘lab qo‘yishim mumkin bo‘lganida, hamma narsa oppa-oson hal bo‘lgan
bo‘lardi-qo‘yardi,— deb o‘yladi u.— Ammo u salgina siltana qolsa bormi, tamom, chilvir chirt uziladi
ketadi. Men chilvirga tushadigan kuchni o‘z gavdam bilan beto‘xtov qirqib, har daqiqada kalavani ikki
qo‘llab bo‘shatishga tayyor turishim kerak».
— Ammo sen, axir, hali uxlaganing yo‘q-ku chol,— dedi u ovoz chiqarib.— Yarim kun va bir kecha,
keyin yana bir kunduz o‘tsa hamki, sen hamon uxlaganingcha yo‘q, ha. U to‘polon ko‘tarmay, xotirjam
to‘rgan mahalda, sen nima qilib bo‘lsa ham ozgina uxlab olishning g‘amini ye. Bo‘lmasa, kalovlanib
qolasan.
«Hozir miyam juda yaxshi ishlayapti,— deb o‘yladi u.— Hatto juda ham ravshan. Shunchalik
ravshanki, go‘yo hamshiralarim bo‘lgan yulduzlarga o‘xshaydi. Ammo nima bo‘lganda ham, men uxlab
olishim kerak. Yulduzlar ham uxlaydi, oy ham uxlaydi, quyosh ham uxlaydi va hatto oqim bo‘lmagan,
jimjit sukunat cho‘kkan kezlari okean ham uxlaydi.
— Uxlab olishni yodingdan chiqarma,— deb uqtiradi o‘ziga o‘zi chol. — Uxlashga o‘zingni majbur
qil. Kalavadan bir amallab xoli bo‘lishning oson va to‘g‘ri yo‘lini axtar. Endi quyruqqa o‘tib, makrelni
tozalab qo‘y. Eshkakdan qilingan tormoz esa, xudo ko‘rsatmasin uxlab qolguday bo‘lsang, nihoyatda
xatarli bo‘ladi.
— Ammo men uyqudan voz kechishim ham mumkin, — dedi u o‘ziga.— Ha, mumkin, biroq bu ham
o‘lguday xavfli.
U baliqni bezovta qilmaslikka harakat qilib, emaklab quyruq tomonga siljiy boshladi. «U ham
ehtimol, pinakka ketayotgan bo‘lsa ajabmas,— deb o‘yladi u — Ammo men uning nafas rostlab olishini
istamayman. U to jon berguncha qayiqni tortib borishi kerak».
Quyruqqa yetib olgach, u aylanib baliqning butun og‘irligini chap qo‘liga o‘tkazdi, o‘ng qo‘li bilan
esa pichoqni g‘ilofdan sug‘urib oldi. Yulduzlar bodrab-bodrab nurlanar, makrel ularning shu’lasida
Ernest Xeminguey. Chol va dengiz (qissa)
Do'stlaringiz bilan baham: |
