Microsoft Word dunyoning ishlari ziyouz com doc

www.ziyouz.com
kutubxonasi 
77
ondayoq bolalikdagi xotiralar, Zebi xolaning dutor chalganlari esimga tushdiyu sekin 
so‘radim: 
— Hali ham chalib turasizmi? 
Zebi xola ma’yus jilmaydi. 
— Dutor chalish qatta, bolam. Qo‘l o‘lgur titraydi.— U bir zum jimib qoldi-da, o‘ychan 
davom etdi.— Qaysi kuni tush ko‘rsam, poshsha singlim bilan bir joyda o‘tiribmiz. Nuqul 
dutor chalayotgan emishman.— U shikasta kuldi. — Odamzod shunaqa ekan,— dedi 
xo‘rsinib. — Bola-chaqam derkan, yelarkan-yugurarkan, endi og‘zi oshga yetganda 
yiqilarkan.— U titroq qo‘llari bilan tizzasining ko‘zini siladi. — Sal sovuq tursa, oyog‘im 
shishib ketadi. Valijon maxsi oberaman, o‘zingiz kiyib ko‘rib tanlaysiz, deb qo‘ymadi. 
Ketayotgan joyimda birrov singlimnikiga kirib chiqay, dedim. 
Yana choy quyib uzatgan edim, Zebi xola bosh chayqadi. 
— Mayli, bolam, men bora qolay endi. 
Ikkovlashib tashqariga chiqqanimizda Vali mening mashinamda o‘tirar, motorni gurillatib 
sinab ko‘rar edi. 
— Bo‘ldi, — dedi o‘tirgan joyida derazadan boshini chiqarib. — Ikkinchi bunaqa ustachilik 
qilsang, o‘zingdan ko‘r. 
Ikkovlashib Zebi xolani kabinaga chiqardik. Vali narigi eshikdan kirdi-yu, mashinasini 
gurillatgancha haydab ketdi. ZIL muyulishda ko‘zdan g‘oyib bo‘lishi bilan g‘ira-shira tong 
pallasida ko‘rgan tushdek xotiralar yopirilib keldi. 
* * *
Zebi xoladan hayiqmaydigan bola yo‘q edi. Erkaklardek barvasta gavdali, qop-qora bu 
xotinning yo‘g‘on ovozi ham, uzun qirra burni, ketmonni yelkasiga tashlagancha etik 
kiyib g‘oz yurishi ham boshqa ayollarga o‘xshamas, hatto qoramtir siyrak mo‘ylovigacha 
bor edi. U qachon qarasa qulog‘iga rayhon taqib yurar, Darhon arig‘i bo‘yidagi hovlisida 
yoz bo‘yi rayhonlar barq urib yotardi. Uni birinchi marta ko‘rganimdayoq qo‘rqib 
qolganman. O‘shanda juda kichkina bo‘lsam kerak. Oyimga ergashib Zebi xolanikiga 
bordim. Nimagaligi esimda yo‘g‘u xarxasha qilaverdim. Oyim u deb ko‘rdi, bu deb ko‘rdi, 
bo‘lmadi. Shunda Zebi xolaning jahli chiqib ketdi. 
— Jim bo‘lasanmi yo hozir ishtonimga qamab qo‘yaymi! — dedi do‘rillab. Uning vajohati 
shu qadar qo‘rqgulik ediki, ovozim o‘chdi-qoldi. 
...Zebi xola sap-sariq jingalak sochli, ko‘k ko‘z «o‘ris bola»sini — Valini jonidan yaxshi 
ko‘rardi. Qaysi to‘yga borsa, ko‘ylagining yengiga popukqand, monpasi, jiyda solib 
kelardi. Uning yengi shunchali barakali ediki, Valining do‘ppisi birpasda shirinlikka to‘lib 
chiqardi. Vali qizg‘anchiq emas, oyisi olib kelganlarni hamma bilan baham ko‘radi... 
Biroq, bironta bola Valini chertsa bormi, oyisidan baloga qoladi. Zebi xola o‘sha zahoti 
aybdor bolaning onasini yumma talaydi. «Sen echkiga o‘xshab har yili bolalaysan, 
meniki atigi bitta! — deydi shang‘illab. — Qani, yana bir marta qo‘l tegizib ko‘rsin-chi, 
qo‘lini sindirib o‘choqqa tiqaman!» 
Zebi xola bolasini bunchalik avaylagancha bor edi. Dadamning aytishiga qaraganda, 
urush bo‘layotgan joydan keltirilgan bolalardan bittasini berasanlar, deb Zebi xola ham 
boribdi. Ammo o‘sha idoradagilar ko‘nishmabdi. «Siz so‘qqaboshsiz, topish-tutishingiz-
ning mazasi yo‘q», deyishibdi. Shunda Zebi xola kursini mushtlab chunonam to‘polon 
ko‘taribdiki, noiloj mana shu Valini xatlab berishibdi. 
Zebi xola so‘qqabosh bo‘lsayam, Valini kamsitmagan. Qo‘y so‘yib, yurtga osh berib, 
to‘yini ham qilib bergan. 
Vali ham birinchi sinfda men bilan o‘qir, hisobdan yaxshi edi-yu, ona tilidan qiynalardi. 

---

Dunyoning ishlari. O’tkir Hoshimov