Microsoft Word Dico Fr-Uz doc

www.ziyouz.com kutubxonasi

---

EXTINCTION

 

EXULTER

 

 

 

221 

extinction

 nf 1. o‘chirish, so‘ndirish; o‘ t o‘chirish; 2. figso‘nish pasayish; 3. 

qirilish. yo‘q bo‘lib ketish,  o‘lib bitish,  tuxum i qurish; l’extinction d’une race 

avlod, sulolaning yo‘q bo‘lib ketishi; 4. qarzni uzish, to‘lash. 

extirpation

 nf ko‘chitish, sug‘irib olish; barham berish. 

extirper

  I.  vt  1.  ildizi  bilan  ko‘chirmoq,  sug‘urmoq,  o‘simtani  olib 

tashlamoq;  2.  fig  tag-tomiri  bilan  yo‘q  qilmoq,  ildizini  quritmoq,  barham 

bermoq;  extirper  un  préjugé  bid’atga  barham  bermoq;  3.  qiyinchilik  bilan 

chiqarmoq,  sug‘urmoq;  extirper  les  passagers  d’une  voiture  accidentée 

falokatga  uchragan  mashinadan  yo‘lovchilarni  qiyinchilik  bilan  chiqarib 

olmoq; II. s’extirper vpr biror joydan qiyinchilik bilan chiqmoq, chiqib olmoq. 

extorquer

  vt  do‘q  po‘pisa,  ayyorlik  bilan  undirmoq,  undirib  olmoq,  ega 

bo‘lmoq, olmoq; ta’magirlik yo‘li bilan olmoq. 

extorsion

  nf  do‘q  po‘pisa,  ayyorlik  bilan  undirish,  ega  bo‘lsh,  olish; 

ta’magirlik. 

extra

1

 I. adj inv ekstra, eng oliy nav, eng a’lo; eng yaxshi; des fruits extra 

eng  a’lo  nav  mevalar,  II.  nm  1.  odatdan  tashqari  qo‘shimcha  (sarf-xarajat, 

ovqat kabilar haqida) 2. qo‘shimcha  ish; vaqtinchalik ish; faire des  extras le 

samedi shanba kunlari  ish joyidan chetda ishlab pul  topmoq; 3. qo‘shimcha, 

shtatdan  tashqari  ishchi,  xodim;  engager  deux  extras,  deux  extra 

qo‘shimcha ikkita ishchi yollamoq. 

extra-

2

 préf 1. “tashqarida” ma’nosini  ifodalaydi; 2. “eng yaxshi, “eng  a’lo” 

ma’nosini ifodalaydi. 

extracteur

1

  nm  ekstraksiya,  sug‘urib,  qazib,  eritib  olish  ishlari  bilan 

shug‘ullanuvchi shaxs. 

extracteur

2

  nm  1.  chir  sug‘urib  olish,  olib  tashlash  uchun  ishlatiladigan 

asbob. 2. avtomatik qurollarda  otilgan  o‘q gilzasini chiqarib  tashlovchi qism; 

3.  chim  ekstraksiya  apparati,  biror  moddani  ajratib  olish,  eritib  olish  ushun 

mo‘ljallangan apparat. 

extractif,  ive

  adj  ekstraksiyaga  oid,  ekstraksion;  ekstraksiya  uchun 

mo‘ljallangan; ekstraksiya yo‘li bilan olingan; les industries extractives kon 

sanoati. 

extraction

 nf 1. qazib chiqarish; sug‘urib olish; l’extraction du charbon 

ko‘mir qazib chiqarish; l’extraction d’une dent  tishni sug‘urib olish;  2. math 

ildiz chiqarish; 3. litt kelib chiqish, nasli. 

extradition

 nf chet, boshqa mamlakatga jinoyatchini topshirish. 

extraire

1

 I. vt 1.  qazib chiqarmoq,  qazib  olmoq; sug‘urib olmoq;  extraire 

une  balle  o‘qni  sug‘urib  olmoq;  2.  asardan  parcha  olmoq;  extraire  une 

citation  d’un  livre  asardan  sitata  olmoq;  II.  s’extraire  vpr  qiyinchilik  bilan 

chiqmoq (tor joydan). 

extraire

2

 vt 1. ajratib olmoq; extraire  le jus d’un fruit mevadan sharbat 

ajratib olmoq; 2. math kvadrat ildiz chiqarmoq. 

extrait

  nm  1.  ekstrakt  (kimyoviy  yo‘l  bilan  organik  to‘qimalardan  olingan 

modda);  extrait de viande  go‘sht ekstrakti; extrait de café qahva  ekstrakti; 

2. parcha, sitata, ko‘chirma; extraits de Voltaire Volter asaridan  parcha; 3. 

ko‘chirma  (biror  hujjatdan);  un  extrait  de  naissance  tug‘ilganlik  haqida 

ma’lumotnoma;  un  extrait  de  compte  schyotdan,  hisob-kitob  daftaridan 

ko‘chirma. 

extralucide

 adj oldindan ko‘ra oladigan, bila oladigan, o‘ tkir  aqlli, uzoqni 

ko‘radigan. 

extra-muros

  loc  adv  et  adj  shahardan  tashqarida;  shahardan 

tashqaridagi;  habiter  extra-muros  shahardan  tashqarida  yashamoq;  un 

quartier extra-muros shahardan tashqaridagi kvartal. 

extraordinaire

  adj  1.  navbatdan  tashqari,  favqulodda,  alohida,  maxsus; 

une session extraordinaire favqulodda; un envoyé extraordinaire maxsus 

muxbir,  les  dépenses  extraordinaires  ko‘zda  tutilmagan  sarf-xarajatlar, 

alohida  zaruriy  xarajat;  un  budget  extraordinaire  zaruriy  xarajatlarni 

qoplash  uchun  arjratilgan  pul;  par  extraordinaire  kutilmaganda,  istakka 

qarshi;  2.  g‘alati,  ajoyib,  ajib,  g‘aroyib,  ajablanarli,  hayratomuz;  qiziq;  une 

aventure  extraordinaire  g‘alati  sarguzasht;  une  conduite  extraordinaire 

qiziq,  g‘alati  yurish-turish,  xulq-atvor;  3.  kam  uchraydigan,  nodir,  noyob; 

hayratda  qoldiradigan,  nihoyatda  ajoyib;  un  homme  d’une  beauté 

extraordinaire hayratda qoldiradigan darajadagi chiroyli kishi. 

extraordinairement

 adv 1. favqulodda, haddan  tashqari, juda ham, o‘ta; 

misli  ko‘rilmagan  bir  ravishda,  g‘oyat,  nihoyat  darajada,  nihoyatda;  il  est 

extraordinairement  content  u  g‘oyat  xursand;  il  est  extraordinairement 

intelligent u haddan tashqari aqlli; 2. g‘alati, ajab, qiziq; kulgili. 

extrapolation

 nf extrapolyatsiya (narsa va hodisaning bir qismini kuzatish 

asosida olingan xulosalarni uning boshqa qismiga yoyish yoki tadbiq etish). 

extrapoler

 vi extrapolyatsiya qilmoq. 

extravagance

  nf  1.  tentaklik,  ahmoqlik,  telba-teskari  ish  tutish;  ajiblik, 

g‘alatilik,  qiziqlik;  ajablanarlik;  g‘ayrioddiylik;  tomber  dans  l’extravagance 

g‘ayrioddiy holatga  tushmoq; l’extravagance de  ses opinions  uning  fikrlari 

g‘alatiligi;  uning  g‘alati,  tentaknamo  fikrlari;  2.  bema’ni  gap,  ish,  safsata;  je 

n’ai  pas  le  temps  d’écouter  ces  extravagances  bu  safsata,  bo‘lmag‘ur 

gapni eshitishga vaqtim yo‘q. 

extravagant,  ante

  I.  adj  g‘ayrioddiy,  odat  bo‘lmagan,  ajib,  g‘alati;  telba-

teskari,  tentak,  tentaklarcha;  bemulohaza;  une  idée  extravagante  g‘alati, 

g‘ayrioddiy  fikr, un garçon  extravagant  g‘alati bola; II. n ahmoqona,  telba-

teskari ish qiladigan odam, g‘irt tentak, jinni. 

extraverti,  ie

  ou  extroverti,  ie  I.  adj  psych  odamga  el  bo‘ladigan,  ulfat, 

dilkash; II. n ulfat, dilkash odam; hammaga el bo‘lib ketadigan odam. 

extrême

  I.  adj  1.  oxirgi,  so‘nggi,  keyingi,  bo‘ladigani;  attendre  jusqu’à 

l’extrême  limite  eng  oxirgi,  so‘nggi,  keyingi  muddatgacha  kutmoq; 

l’Extrême-Orient  Uzoq  Sharq;  2.  hadsiz,  chegarasiz,  cheksiz,  haddan 

tashqari; il est  extrême  en tout u hech narsada chegara meyorni bilmaydi; 

des  remèdes  extrêmes  haddan  tashqari  kuchli  dori;  3.  misli  ko‘rilmagan; 

katta;  juda,  g‘oyat, so‘ng darajada, haddan  tashqari,  qattiq, benihoyat; avec 

la  plus  extrême  politesse  haddan  tashqari  nazokatlilik  bilan;  à  l’extrême 

rigueur  boshqa  iloji  bo‘lmasa,  iloji  topilmasa;  II.  nm  1.  qarama-qarshi, 

tersma-ters ikki hol; passer d’un extrême à l’autre  o‘zini  goh u yoqqa, goh 

bu yoqqa urmoq; les extrêmes se touchent qarama-qarshi tomonlar ro‘para 

kelishmoqda; 2. pl math proportsiyaning chetki hadlari. 

extrêmement

  adv  juda  ham,  g‘oyat,  nihoyatda,  haddan  tashqari,  ortiq 

darajada; uchiga chiqqan, o‘ taketgan, g‘ irt. 

extrême-onction

  nf  cherkov  odati  bo‘yicha  o‘layotgan  yoki  og‘ir  yotgan 

odamning peshonasi va qo‘llarini muqaddas yog‘ bilan moylash. 

extrémisme

  nm  extremizm  (siyosatda;  keskin  chora-tadbirlar  ko‘rishga 

tarafdorlik). 

extrémiste

 I. adj extremizm va extremistga  oid;  extremistik; les députés 

les  plus  extrémistes  o‘ ta  extremist  deputatlar;  II.  n  extremist  (extremizm 

tarafdori). 

extrémité

 nf 1. uch, boshi, oxiri, cheti; à l’extrémité de la rue ko‘chaning 

oxirida;  2.  pl  qo‘llar,  oyoqlar;  il  a  les  extrémités  glacées  uning  oyoq  va 

qo‘llari  muzlab  qoldi;  2.  fig  so‘nggi  chek,  chegara  haddan  ortiq  holat;  eng 

keskin  choralar;  être  à  la  (toute)  dernière  extrémité  o‘lim  to‘shagida 

yotmoq; tomber d’une extrémité dans une  autre o‘zini goh  u yoqqa, goh 

bu yoqqa urmoq. 

extrinsèque

  adj  tashqi,  chetki,  chetdan,  tashqaridan  keladigan;  les 

causes  extrinsèques  d’une  maladie  kasallikning  tashqi,  ko‘rinishdan, 

zohiriy  sabablari;  la  valeur  extrinsèque  ustiga  yozib  qo‘yilgan  qiymat  (pul, 

obligatsiya kabilarda). 

extroverti, ie

 voir extraverti. 

exubérance

  nf  1.  mo‘llik,  mo‘l-ko‘llik,  mo‘lchilik,  serobchilik,  to‘kin-

sochinlik;  to‘qlik, ma’murchilik; l’exubérance de la végétation  tez avj olgan, 

gurkiragan  o‘simliklar;  2.  tuyg‘usi  tug‘yon  urishlik,  o‘zini  tiya  olmaslik;  tez 

qizishib ketishlik; qiziqqonlik, tezlik; hovliqish, ehtiros. 

exubérant, ante

 adj 1. mo‘l, mo‘l-ko‘l, serob, juda ko‘p; to‘kin-sochin; une 

végétation exubérante gurkirab o‘sayotgan, baravj o‘simliklar; 2. ekspansiv, 

tuyg‘usi  tug‘yon  uradigan,  o‘zini  tiya  olmaydigan,  tez  qizishib  ketadigan;  un 

homme exubérant tez qizishib ketadigan kishi. 

exultation

 nf shodlik, shod-xurramlik, shodiyona; être dans l’exultation 

du  succès  muvaffaqiyatidan,  muvaffaqiyati  uchun  shod-xurram  bo‘lmoq, 

quvonmoq. 

exulter

  vi  1.  shodlanmoq,  shod-xurram,  shodmon  bo‘lmoq,  quvonmoq, 

zavqlanmoq;  exulter  de  joie  o‘zida  yo‘q  shodlanmoq,  quvonmoq;  2. 

ichiqoralik  qilmoq,  birovning  baxtsizligidan  sevinmoq;  nos  voisins 

exultaient  de  nous  voir  ainsi  nous  affaiblir  qo‘shnilarimiz  bizning 

zaiflashayotganimizdan sevinardilar.