Microsoft Word bustonul orifiyn ziyouz com doc

84-bob 
Yaxshilikka buyurish haqida 
Faqih Abu Lays (Alloh rahmat qilsin) aytadilar: 
Yaxshilikka buyurish (amri ma'ruf) vojib, chunki Alloh taolo: "Olim va donishmandlari 
ularni gunoh so'zlardan, haromxo'rlikdan qaytarmaydilarmi?! Qilayotgan hunarlari 
naqadar yomon hunar" (Moida, 63), deb xabar bergan. 
Darhaqiqat, Alloh ularni amri ma'rufni tark qilganlari sabab mazammat qildi. Alloh azza 
va jalla yana: 
"(Ey ummati Muhammad), odamlar uchun chiqarilgan millatlarning eng yaxshisi 
bo'ldingiz. Zero siz yaxshi amallarga buyurasizlar, yomon amallardan qaytarasizlar va 
Allohga iymon keltirasizlar" (Oli Imron, 110), dedi. Nabiy (sollallohu alayhi vasallam): 
"Albatta, sizlar yaxshilikka buyurasizlar, yomon ishdan qaytarasizlar yoki Alloh sizlarning 
tepangizga yomonlarni sulton qilib qo'yadi, so'ng yaxshilaringiz duo qilsa ham, ijobat 
bo'lmaydi", dedilar. Yaxshilikka buyurishning bir necha usluli bor. Agar amri ma'ruf 
qilganida, insonlar undan qabul etib, yomon ishlardan tiyilib qaytishini bilsa, bu ish unga 
vojibdir. Agar chuqur fikr qilib bilsaki, agar amri ma'ruf qiladigan bo'lsa, odamlar qabul 
etishmaydi, balki uni urib-so'kishadi. Bunday holda tark qilishi afzaldir. Shuningdek, 
agar insonlar uni urib-so'kishini bunga sabr qila olmay, o'rtalarida adovat va urush- 
janjal kelib chiqishini bilsa, bunda ham amri ma'rufni tark qilishi afzaldir. Mabodo, 
insonlarning aziyatlariga sabr qiladigan bo'lsa va ular birortaga shikoyat qilmasliklarini 
bilsa, uning nahiy munkar qilishida zarar yo'qdir va u bu ishi bilan mujohidlar kabi 
bo'ladi, zero, payg'ambarlarning ishlari ham shunday edi. Agar insonlar undan qabul 
qilmasligini bilsa va ularning urib-so'kishidan qo'rqmasa, u bu holda ixtiyorlidir. Xohlasa, 
amri ma'ruf qiladi, xohlasa, bu ishni tark etadi. Lekin amri ma'ruf qilgani afzaldir.  
Abu Said Xudriy rivoyat qiladilar: "Nabiy (sollallohu alayhi vasallam): "Agar birortangiz 
munkar ishni ko'rsa, uni qo'li bilan o'zgartirsin, agar qodir bo'lmasa, tili bilan, unga ham 
qodir bo'lmasa, qalbi bilan (qaytarsin), bu uchinchisi iymonning eng zaifi", dedilar.  
Aytiladiki, to'rt toifa kishisi bo'lgan shaharning aholisi balodan omonda bo'ladi: biror 
narsada zulm qilmaydigan odil podshohi, hidoyat yo'lida bo'lgan olimi, yaxshilikka 
buyurib, yomonlikdan qaytaradigan, Qur'on va ilm o'rganishga undaydigan shayxlari, 
johiliyat odatlarini qilmaydigan mastura-o'ralgan ayollari bo'lgan shahar.  
Ba'zilar: "Qo'l bilan yaxshilikka buyurish amirlarga, til bilan buyurish olimlarga va qalb 
bilan buyurish avom xalqqa xos", deydi. Vallohu a'lam bis-savob. 
 

---

Bo’stonul orifiyn. Abu Lays Samarqandiy