Microsoft Word Bolalar nevrologiyasi end doc

MIYACHA ZARARLANISHINING BELGILARI
Miyacha va uning aloqa yo‘llari zararlanganida mushaklarning gipotoniyasi 
va ataksiya paydo bo‘ladi, statik ataksiyada tik turish qiyinlashadi, gandiraklaydi 
yoki Romberg holatida qulaydi, miyacha chuvalchangini oldi tomoni (rostral qismi) 
zararlansa, Romberg holatida yiqilish oldiga, orqa (kaudal) qismi zararlansa – 
yiqilishi yoki tebranishi orqaga bo‘ladi, gandiraklab, mast kishini yurishini 
eslatadi. Ayniqsa yurishning o‘zgarishi bemorni to‘g‘ri chiziq bo‘ylab yurganida 
bilinadi.
Lokomotor ataksiyasi esa miyachaning yarim sharlari zararlanganida yuz 
beradi. Unday bemorda zararlangan tomonida mushaklar gipotoniyasi, barmoq-
burun, tovon-tizza usullarida ataksiya, dizmetriya qarama-qarshi tortilish belgisi 
ijobiy bo‘ladi. Romberg holatida tebranish, mast kishining yurishi, skandirlashgan 
nutq va nistagm paydo bo‘ladi.
Miyacha ataksiyasini sensitiv, vestibulyar va peshona ataksiyalari bilan 
differensiyalash kerak. 
1. Sensitiv (ustun) ataksiyasi chuqur sezgini o‘tkazuv yo‘llarini (Goll va 
Burdax tutamlari) har xil sathida va ko‘ruv bo‘rtig‘i zararlanganida bo‘ladi.
Chuqur sezgi buzilganda orqa ustun ataksiyasidan farqi, parasteziya va 
kechasi kuchli og‘riq bo‘ladi. Bunday ataksiya ko‘ruv analizatori nazorati bilan 
kompensatsiya qilinadi. Bemorlar oyog‘ini ostiga qarab yurganlarida, 
gandiraklamasliklari mumkin. Ko‘zini yumganida va qorong‘ida gandiraklash 
kuchayadi (orqa ustun yoki sensitiv ataksiyasi ko‘proq uchraydi) va bunda chuqur 
sezgi buziladi. 
2. Vestibulyar ataksiyasi labirint va vestibulyar apparat zararlanganida 
vujudga keladi va bosh aylanishi, ko‘ngil aynish, qusish, quloqlarda shovqinlar 
bilan qo‘shilib keladi, zararlangan tomonida ko‘pincha quloqni eshitishi pasayadi.
3. Peshona ataksiyasi patologik o‘choqqa qarama-qarshi tomonida bo‘ladi, 
bu esa patologik jarayon peshona – ko‘prik-miyacha o‘tkazuv yo‘llarini 
zararlanganida bo‘ladi va peshona bo‘lagini zararlanish belgilari astaziya, abaziya 
va ushlash refleksi bilan birga kechadi, miyacha sinovlari yotgan holda yaxshi, 
o‘tirgan va turganda ataksiya bilan noto‘g‘ri bajariladi.