Microsoft Word Bolalar nevrologiyasi end doc

CHUQUR SEZGI ANALIZATORLARINING (BO‘G‘IM MUSHAK
SEZGISINI) O‘TKAZUV YO‘LLARI 
Mushak, pay va bo‘g‘imlarning harakati natijasida paydo bo‘luvchi 
qo‘zg‘alish va taktil sezgi proprioretseptiv yo‘l orqali markazga keladi.
Chuqur sezgi analizatorining yo‘li 
uchta neyrondan iborat. Birinchi neyron 
hujayralari orqa miya tugunida (ganglion 
spinale) joylashgan soxta unipolyar 
hujayralardan iborat. Ularning periferik 
o‘simtalari orqa miya nervlari tarkibida 
propriretseptorlardan ta’sirotni olib keladi. 
Ularning markaziy o‘simtalari orqa ildiz 
tarkibida orqa shoxga kirmasdan orqa 
tizimchaga Goll va Burdax dastalariga o‘tadi. 
Orqa tizimcha tarkibida birinchi neyron 
tolalari uzunchoq miyaning nozik (nucleus 
gracilis) va ponasimon (nucleus cuneatus) 
o‘zaklarida tugaydi. Orqa miyaning pastki 
tugunlaridan (tananing pastki qismi va 
oyoqlardan) keluvchi tolalar, ponasimon 
(Burdax) dastani hosil qilib, orqa tizimchada 
medialroq joylashadi. Nozik dasta lateral 
joylashib tananing yuqori qismi va qo‘ldan 
keluvchi tolalardan iborat bo‘ladi.
Ikkinchi neyron nozik va ponasimon 
o‘zak hujayralari. Ularning tolalari uzunchoq 
miyada kesishib, qovuzloq kesishmasini hosil qiladi va medial qovuzloq (lemnicus 
medialis) tarkibiga kiradi. Ikkinchi neyron tolalari medial qovuzloq tarkibida 
35-rasm.
 Chuqur sezgi yo‘li.
 

---

 54
ko‘prik va o‘rta miyaning qopqoq qismidan o‘tib ko‘ruv bo‘rtig‘ining ventrolateral 
o‘zagida tugaydi. Ikkinchi neyronni bulbo-talamik yo‘l deb ataladi. 
Uchinchi neyron ko‘ruv bo‘rtig‘i ventrolateral o‘zagi hujayralari. Ularning 
aksonlari ichki kapsulaning orqa oyoqchasini orqa uchdan bir qismidan o‘tib, bosh 
miyaning markaz orqa pushtasida, ya’ni chuqur sezgi analizatori o‘zagida tugaydi. 
Uchinchi neyron talamo-kortikal tutam deyiladi.