Microsoft Word Bolalar nevrologiyasi end doc

Epileptik statusni davolash:
 
epileptik status fiksatsiyalangan epileptik holat 
bo‘lib, tutqanoqlarning tez-tez takrorlanib turishi, 30 minutdan kam bo‘lmagan 
xushning yo‘qolishi yoki bitta epileptik tutqanoqning o‘zi 30 minut davom etishi 
tushuniladi. Talvasa turli xil bo‘lib, ko‘pincha generallashgan toniko-klonik 
xarakterga ega. Epileptik statusda o‘lim 4 dan 25% gacha etadi.
Epileptik status davomida tezkor choralar ketma-ketligi quyidagilar: 
1.
Tanani va boshni jarohatlanishdan saqlash.
2.
Nafas yo‘llarini o‘tkazuvchanligini tiklash. 
3.
Talvasaga qarshi terapiya.
Gospital oldi etapda nafas o‘tkazuvchanligini ta’minlash, tilni orqaga 
ketishiga yo‘l qo‘ymaslik, tish protezlarini olish vozduxovod kiritish, xalqum va 
burun bo‘shlig‘idan shilliqni olib tashlash. Og‘ir hollarda traxeyani intubatsiyasi 
o‘tkaziladi.
Birinchi darajali muhim preparatlarga benzodiazepin unumlari kiradi: 
Diazepam (seduksen, sibazon, relanium) 0,05-0,1 mg/kg dozada vena ichiga 20 ml 
40% glyukoza eritmasi (maksimal dozasi-10 mg) yuboriladi. Kiritish intervalini 
15-20 minutda qaytarish mumkin. Umumiy dozasi 0,3-0,5mk/kg (maksimal 
sutkalik dozasi-100-120 mg) etkazish mumkin.
Yuqori doza berilganda apnoe yoki nafas etishmovchiligi rivojlanadi, bu esa 
intubatsiya o‘tkazishiga extiyoj tug‘diradi.

---

 344
Lorazepam (benzodiozepin qisqa davrdagi yarim parchalanishi) ko‘p 
hollarda qo‘llaniladi. Boshlang‘ich dozasi – 0,05 dan 0,2 mg/kg massasiga beriladi. 
Diazepin dozasi kabi dozada qo‘llaniladi.
Natriy oksibutirat ham (10 ml 20% eritmasi vena ichiga sekin, umumiy 
dozasi – 250mg/kg massasiga) yuboriladi yoki natriy tiopental (1g eritmani 10 ml 
natriy xlor izotonik eritmasi). 
Diazepam bilan birgalikda fenobarbital yoki difenin yuboriladi. Erta yoshli 
bolalarga fenobarbital 20 mg/kg doza buyuriladi. Esda tutish lozim, qonda 40-50 
mg/kg dan preparatning miqdori oshsa, unda miyachaning o‘tkir degeneratsiyasi 
kuzatilishi mumkin.
Tutqanoqlar davom etaversa diazepam vena ichiga tomchilab 100 mg 
preparatga 500 ml 5% glyukoza eritmasi hisobdan 40mg/s tezlikda yuboriladi, bu 
esa qondagi terapevtik kontsentratsiyani ushlab turishga kafolat beradi.
Katta bemorlarga glyukoza bilan birgalikda 2 ml tiamin (vitamin V
1
) 
yuboriladi, bu esa Vernike ensefalopatiya rivojlanmasligini oldini olish mumkin.
Agar talvasa butunlay yo‘qotilmasa, unda zakis azot bilan uzoq dozali 
narkoz o‘tkaziladi. Bundan tashqari, nafas yo‘llarining drenaji o‘tkazilib, kerak 
bo‘lsa yurak faoliyatini yaxshilovchi vositalar qo‘llaniladi.
Metabolitik atsidozni yo‘qotish uchun vena ichiga 8% natriy bikorbonat 
eritmasi tomchilab yuboriladi (kislota-ishqor muvozanatini nazorat qilib).
Degidratatsiya (laziks, mannitol) ayrim hollarda orqa miya punktsiyasini 
qilish mumkin.
To‘qimalarda almashinuv jarayonlarini yaxshilash uchun proteolitik 
fermentlar (trasilol, kontrikal) 25.000-50.000ED, 300-500 ml natriy xlorni izotonik 
eritmasi vena ichiga tomchilab yuboriladi. Bemorning gipertermiyasida muz 
xaltachalari qo‘yiladi, bunda litik kokteyl vena ichiga yuboriladi.
Epileptik statusda DVS sindromi rivojlanganda geparin 5000ED qorin 
sohasiga teri ostiga qilinadi, qon quyilishini sutkasiga bir necha marta nazorat 
qilish bilan yuboriladi.
Bemor epileptik holatdan chiqqandan keyin xurujni oldini olishga, astenik 
sindromni yo‘qotishga, respirator asoratlarni yo‘qotishga qaratirilgan bo‘lishi 
kerak.