Microsoft Word Bolalar nevrologiyasi end doc

 
V. Klinik sindromlarning tasnifi:
•
Subyektiv belgilar (obyektiv nevrologik belgilarsiz) 

---

 304
•
Organik mikrosimptomatika funksiyalarni buzilishi holatisiz 
(anizorefleksiya, tilning yengil deviatsiyasi va boshqalar) 
•
Harakatlarni buzilishi (parezlar, falajlar, ekstrapiramidaning va miyachaning 
zararlanish sindromlari) 
•
Sezgining buzilishi (og‘riqlar, sezgining kamayishi) 
•
Sezgi a’zolarining funksiyasini buzilishi 
•
Oliy po‘stloq funksiyasining buzilishga doir o‘choqli belgilar (afaziya, 
agrafiya, aleksiya va boshqalar) 
•
Epilepsiyasimon xurujlar (umumiy, o‘choqli) 
•
Intellektni xotirani, emotsiyani o‘zgarishi 
•
Psixopatologik belgilar 
•
Boshqalar
Rossiyada RAMN nevrologiya ITI tomonidan ishlab chiqilgan bosh miya 
tomir kasalliklarining klassifikatsiyasi qabul qilingan:
1. 
Miyada qon aylanishining surunkali yetishmovchiligi 
(yoki miyada sekin 
rivojlanuvchi qon aylanishining buzilishi): 
1.1. Bosh miyada qon aylanishi yetishmovchiligining boshlang‘ich 
belgilari. 
1.2. Distsirkulyator ensefalopatiya (1,2 va 3 bosqichlari). 
2. 
Miyada qon aylanishining o‘tkir buzilishlari.
2.1. Miyada qon aylanishining o‘tib ketuvchi buzilishlari. 
2.1.1. Tranzitor ishemik atakalar.
2.1.2. Gipertonik serebral krizlar. 
2.2. Insultlar.
2.2.1. Ishemik insultlar. 
2.2.2. Gemorragik (parenximatoz, pardali, parenximatoz–pardali) 
2.3. O‘tkir gipertonik ensefalopatiya.
 
Bosh miyaning qon bilan ta’minlanishini
 anatomo-fiziologik xususiyatlari
Bosh miya 2 ta qon tomir havzasi: (o‘ng va chap) ichki uyqu arteriyasi tizimi 
va vertebro-bazillyar tizim orqali qon bilan ta’minlanadi. 
Ichki uyqu arteriyasi umumiy uyqu arteriyasini qalqonsimon tog‘ayning 
yuqorigi sohasida ichki va tashqi uyqu arteriyalariga bo‘linishi natijasida hosil 
bo‘ladi. Ichki uyqu arteriyasi kalla ichiga foramen caroticum orqali kirib, g‘ovak 
sinus tomon yo‘naladi. Undan chiqib ko‘z arteriyasi shoxini beradi. Keyin ichki 
uyqu arteriyasi oldingi va o‘rta miya arteriyalariga bo‘linadi. Ular bosh miyaning 
peshona, chakka va tepa bo‘laklarini qon bilan ta’minlaydi.
Umurtqa arteriyasi o‘mrov osti arteriyasidan boshlanib, bo‘yin 
umurtqalarining ko‘ndalang o‘simtalaridagi teshiklar orqali o‘tadi, keyin u bosh 
miyaga katta teshik orqali kirib uzunchoq miya ostidan o‘tadi va qarama-qarshi 
tomonidagi shu nomdagi arteriya bilan qo‘shilib asosiy arteriyani hosil qiladi. 
Ikkala umurtqa va asosiy arteriyalar vertebrobazillyar tizimini hosil qiladi. Undan 

---

 305
quyidagi shoxlar chiqadi: miyacha arteriyalari (yuqorigi, oldingi va orqa pastki 
miyacha arteriyalari), miya so‘g‘oni arteriyalari va orqa miya arteriyalari. 
Vertebro-bazillyar tizim bosh miyaning ensa bo‘lagini, miya yarim sharlarini 
chakka-asos bo‘laklarini, miya so‘g‘oni va miyachani qon bilan ta’minlaydi. 
Alohida arterial basseynlar o‘zaro rivojlangan kollaterallar to‘ri bilan bog‘langan, 
ular quyidagilar: 
1. Miya asosidagi