Microsoft Word Bolalar nevrologiyasi end doc

Qandli diabetda nerv tizimining zararlanishi 
Qandli diabet
 – 
keng tarqalgan kasallik bo‘lib, turli nevrologik belgilar 
bilan kuzatiladi. Bunda ham markaziy va periferik nerv tizimi zararlanishi 
mumkin.
Insulin yetishmovchiligi uglevod, yog‘, oqsil, ferment, vitamin va elektrolit 
almashinuvining buzilishiga olib keladi. Bu esa o‘z navbatida nerv tizimiga ta’sir 
ko‘rsatadi.
Ko‘pincha (15% hollarda) qandli diabetli kasallarda (ayniqsa 1 tipda) 
periferik nerv tizimi shikastlanadi. Bunda diabetik nevrologik asoratlar 
giperglikemiyaning og‘irlashishi va davomiyligiga bog‘liq holda namoyon bo‘ladi. 
Periferik nerv tizimining zararlanishining asosiy patologik mexanizmlari 
quyidagilar:

---

 392
1.
Periferik nervlarning osmatik shishishiga olib keluvchi, sorbitol va 
fruktozaning ko‘p to‘planishi. 
2.
Glyukozaning triglitseridlarga aylanishining buzilishi. 
3.
Ishemiyaga olib keluvchi mikroangiopatiya. 
Qandli diabetda ko‘pincha periferik nerv tizimining quyidagi klinik 
formalari uchraydi.
Polinevropatiya. 
Bu diabetik nevropatiyaning juda keng tarqalgan varianti. 
Polinevropatiya ko‘proq sensor yoki vegetativ-sensor xarakterga ega. Harakat 
buzilishlari kuzatilmaydi yoki kuchsiz namoyon bo‘ladi. Kasallik asta-sekin 
boshlanib, sekin zo‘rayadi. Ko‘pincha nefropatiya va retinopatiya bilan birgalikda 
uchraydi. Bemorlar uvishish, tovonda og‘riq va noxush sezgiga shikoyat qiladi. 
Obyektiv: terida og‘riq, vibratsion sezgining pasayishi, axill refleksining 
kamayishi kuzatiladi.
Teri rangining o‘zgarishi, uning quruqligiga, trofik yaralar, kechroq boldir 
mushaklarining yengil atrofiyasi, vegetativ buzilishlar ko‘rinishida kechadi.
Ba’zida davolanmagan qandli diabetda anoreksiya, ozish, og‘riqli 
polinevropatiya paydo bo‘ladi. Bunga tovonda simmetrik kuydiruvchi og‘riq, 
paresteziya va giperpatiya xarakterli. Og‘riq hisobiga harakatning chegaralanishi 
kuzatiladi. Sezgini buzilishi, parez va engil atrofiya ko‘rinishida kechadi.