Microsoft Word Bolalar nevrologiyasi end doc

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 345
XVII BOB 
BOSH MIYA JAROHATI 
 
Bosh miya shikastlanishining xalqaro tasnifi
 
I.
Biomexanik
1) tezlashgan - sekinlashgan 
2) birgalikda
II.
Jarohat turi 
1) mahalliy 
2) diffuz 
3) birgalikda 
III.
Mexanizm 
1) birlamchi shikastlanish 
2) ikkilamchi shikastlanish 
3) qayta shikastlanish 
IV.
Turi
1) o‘choqli 
2) birgalikda
3) kombinatsiyalashgan 
V.
Bosh miya shikastlanishini xarakteri 
1) yopiq 
2) ochiq teshib kirmagan 
3) ochiq teshib kirgan 
VI.
Og‘irlik darajasi 
VII.
Klinik turi 
1) chayqalish 
2) lat yeyish: o‘rta, og‘ir darajasi 
3) diffuz aksonal shikastlanish 
4) bosh miya ezilishi: kalla ichi gematomasi, sinish, ezilish bilan
5) boshni ezilishi. 
VIII.
Klinik bosqichi: kompensirlashgan, subkompensirlashgan, 
dekompensirlashgan, terminal. 
IX.
Bosh miya shikastlanishining bosqichi 
1) O‘tkir davri (2-10 hafta) 
2) oraliq (tiklanish, u jarohat og‘irligiga bog‘liq: yengil shakli 2 oygacha, 
o‘rta og‘ir turi 4 oyigacha, og‘ir turida 6 oygacha). 
3) Qoldiq yoki uzoqlashgan davri 
X.
Bosh miya shikastlanishini oqibati 
1) chandiq va atrofiya
2) likvordinamik buzilish 
3) gemodinamik buzilish 
4) neyrodinamik buzilish

---

 346
XI.
Bosh miya jarohatini asoratlari 
1) yiringli yallig‘lanish 
2) qon tomir o‘zgarishlari 
3) neyrotrofik o‘zgarishlar 
4) immun o‘zgarishlar 
5) yatrogen o‘zgarishlar
XII.
Oqibati
1) yaxshi tiklanish 
2) yengil nogironlik
3)
og‘ir nogironlik 
4)
vegetativ o‘zgarishlar 
5)
o‘lim 
BMJ ochiq va yopiq bo‘lishi mumkin. Ochiq BMJ da kalla bo‘shlig‘i tashqi 
muhit bilan bevosita aloqada bo‘ladi, bu esa infeksion asoratlarga (meningit, miya 
abssessi) olib kelishi mumkin.
Ochiq bosh miya jarohatiga yumshoq to‘qimalarning jarohatlanishi, 
burundan va quloqdan qon, likvor oqishi bilan kechuvchi kalla asosining sinishi, 
shuningdek aponevrozning jarohatlanishi bilan kechuvchi kalla yumshoq 
to‘qimalarining jarohatlari kiradi. Teshib o‘tmagan bosh miya jarohati qattiq miya 
pardasining teshib o‘tgan bosh miya jarohati esa – qattiq pardaning butunligining 
buzilishiga olib keladi.
Yopiq bosh miya jarohatiga bosh terisining butunligining buzilmagan yoki 
aponevrozning zararlanishisiz kechuvchi yumshoq to‘qimalarning jarohatlari 
kiradi. Qoplab turuvchi yumshoq to‘qimalar va aponevrozning zararlanmasligi 
bilan kechuvchi kalla asosi suyaklarining sinishi yopiq BMJ ga kiradi.
Og‘irlik darajasiga qarab BMJ 3 darajaga bo‘linadi: yengil, o‘rta og‘ir, og‘ir. 
BMJ tasnifidagi o‘zgarishlar tufayli, bolalarda engil darajadagi BMJ ga miyaning 
chayqalishi, o‘rta og‘irlikdagi jarohatga–miyaning yengil va o‘rta og‘irlikda lat 
yeyishi, og‘ir BMJ ga – lat yeyishning og‘ir darajasi va miyaning ezilishi kiradi.