www.ziyouz.com kutubxonasi
6
yurganda Mirbobo Do‘stday oddiy mulozimga yo‘l bo‘lsin! Bundan tashqari, Hamidaning
o‘zi uch xotinlik Humoyunga tegishni istarmikin? Balki uning boshqa biron ko‘ngil bergan
yigiti bordir? Xonzoda begim she’r bahsini davom ettirib, Hofizdan, Dehlaviydan,
Navoiydan goh forsiy, goh turkiy tilda baytlar keltirar ekan, bularning ko‘pi Hamida
bonuga tanish ekanini, qiz juda farosatli va bilimli bo‘lishdan tashqari, ishqiy g‘azallarga
alohida mayli borligini sezdi. So‘ng yarim hazil, yarim chin ohangda so‘radi:
— Sizga atab she’r bitgan oshiq yigitlar ham bordir, Hamida bonu?
Hamida iymanib bosh egdi-yu, yerga ko‘z tikdi.
Shunda Sultonim begim Hamidaga oshiq bo‘lib she’riy maktublar yozgan bir
bekzodaning tarixini onasiga aytib berdi. Junaid barlos nomli ulkan amirning o‘g‘li
bo‘lgan bu bekzoda Hamidaga sovchi ham yubordi. Lekin Hamida uni xushlamas edi,
oxiri Hindol mirzodan himoya so‘radi. Kichikligidan o‘z dargohida o‘sgan Hamidani
avaylab yuradigan Hindol mirzo bekzodaning otasi bilan gaplashib, boshqa maktub ham
yozmaydigan, sovchi ham yubormaydigan qildi.
Xonzoda begim Hamidaning tutgan yo‘lini ma’qullab:
— Shoshmaganingiz ham ma’qul, — dedi. — Inshoollo, sherqizga munosib arslon yigit
uchrab qolgay.
Begimning ko‘pni ko‘rgan tajribali ko‘zlari Hamidaga umid bilan tikilmoqda edi. Xonzoda
begim uzoq umri davomida Shayboniyxon-u shoh Ismoildan tortib temuriy
tojdorlargacha qancha-qanchasining oilaviy hayotlarini yaqindan ko‘rdi, ne-ne mashhur
malikalarning toj-u taxt balolariga bardosh berolmay shikast yeganlariga guvoh bo‘ldi.
Hamidaning husniga yarasha aqli ham yetuk, vujudidan kuch yog‘ilib turibdi.
Humoyunning ichki va tashqi ziddiyatlarga to‘lgan mashaqqatli hayotiga balki shu qiz-
ning bardoshi yetar? Balki ular orzu qilgan o‘g‘ilni shu qiz tug‘ib berar? Xonzoda begim
ularni qanday qilib bir-biriga yaqinlashtirsa ekan? Navro‘z kunlarida Humoyun kema
sayriga ayollarni ham taklif qilgan. Xonzoda begim Sultonimga yuzlandi:
— Qizim, bugun chavgon o‘ynagan dugonalaring bilan mashqni davom ettiringlar. Mirzo
Humoyunni kema sayridan so‘ng shu boqqa taklif etgaymiz. Hamidalar qanday chavgon
o‘ynashini hazrat bir ko‘rsinlar. U kishi bunday tomoshaga juda ishqibozlar.
Hamida podshoning ko‘zi oldida ot chopib o‘ynashini tasavvur qildi-yu, birdan vahmi
keldi:
— Hazrat begim, men qo‘rqamen!
Xonzoda begim kuldi:
— Buncha qo‘rqmang, ertaga siz ham biz bilan kema sayriga borursiz. Hazratimni
yaqindan ko‘rsangiz vahimangiz bosilib qolgay. Keyin yaxshi otlarga minib mashq
qilgaysiz.
Xonzoda begim kaniziga tomon o‘girilib:
— Otbegiga ayting, chavkarni oltin anjomlari bilan olib kelsin! — deb buyurdi.
Sultonim onasiga hayron bo‘lib tikildi. Xonzoda begim Iroqdan keltirilgan chavkar otni
o‘zi uchun ikki ming rupiyga sotib olgan edi. Bu pulga oddiy otlardan o‘ntasini beradi.
Nahotki endi uni Hamidaga in’om etsa? Xonzoda begim qizining ko‘zlaridagi hayratning
sababini sezdi-yu:
— Mening boshqa otlarim bor, — dedi, so‘ng jilovdor yetaklab kelgan chavkar otni oltin
anjomlari bilan birga Hamida bonuga in’om qildi.
___________
* F a q i h — qonunshunos.
* R a ’ d — yashin va momaqaldiroq.
* * *
Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov
Do'stlaringiz bilan baham: |