Microsoft Word avlodlar dovoni ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
95
Shoh Tahmasp qutichani ochdi-yu, qora baxmal ichida ming xil jilva bilan nurlanayotgan 
yirik olmosni ko‘rib ko‘zi quvonchdan yaltirab ketdi. 
— Sog‘ o‘l! — dedi Bayramxonga. 
Shoh eshik og‘a Validbekni chaqirib, Bayramxon bilan yigitlariga maxsus chodirlar 
tikdirishni va ziyofatlar berishni buyurdi. 
Yolg‘iz qolganda olmosni qutichadan olib salmoqlab ko‘rdi. Bunday yirik olmos haligacha 
shohning qo‘liga tushmagan edi. Olmosni u singlisiga ko‘rsatgisi keldi-yu, ikki chodir 
naridan Shohzoda Sultonimni chaqirtirdi. 
Safaviylar xonadonida mo‘tabar ayollarni e’zozlab ovga, hatto urushga ham birga olib 
borish odati bor, bu ularning e’tiqodlari bilan ham bog‘liq edi. Ular sig‘inadigan to‘rtinchi 
xalif — hazrati Ali suyukli xotini Bibi Fotimani urushga ham birga olib borgani tarixdan 
ma’lum. Bexatar joyda — Alining orqasida oq soqolli bir mo‘ysafid Bibi Fotima mingan oq 
tuyaning jilovidan tutib turarkan. Tepalikdan jangni kuzatib turadigan Bibi Fotima Aliga 
uzoqdan turib ruhiy madad berarkan. 
Tahmaspning otasi Shoh Ismoil ham o‘z janglariga sevimli xotini Tojli begimni birga olib 
borardi. Tabrizdan nari Choldora degan joyda bo‘lgan qattiq jangda Tojli begim avval 
bexatar tepalikda turib shohning jangini kuzatgan. Keyin Shoh Ismoil mag‘lub 
bo‘layotganini ko‘rgan Tojli begim yigitcha kiyinib jangga kirgan, ammo ish chappasidan 
ketib asir tushgan. Shoh Ismoil turk sultoniga yuz ming tuman* tovon bermoqchi 
bo‘lgan. Lekin turk sultoni Tojli begimni buncha oltin evaziga ham qaytarib bermagan. 
Shoh Ismoil umrining oxirigacha suyukli xotinini eslab, sog‘inib o‘tgan. 
Bu achchiq saboqdan so‘ng shoh Tahmasp janglarga xotinlarini olib bormaydigan bo‘ldi. 
Faqat hazrati Ali an’anasini unutmaslik uchun ovlarga singlisi Shohzoda Sultonimni birga 
olib borar, u tepada tomosha qilib turganda, otining jilovidan nuroniy bir mo‘ysafid tutib 
turardi. Yigirma yoshli Shohzoda Sultonim chodirga kirib ta’zim qildi-da, Tahmaspning 
ovdagi jasoratini, arxarlarga haqiqiy sher kabi hamla qilganini shavq-zavq bilan so‘zlay 
boshladi. Singlisining mana shu serzavqligi, shirin-so‘zligi doim shohning dimog‘ini chog‘ 
qilar, shuning uchun uni ko‘pincha o‘zi bilan olib yurardi. Tahmasp singlisini yana bir 
quvontirgisi kelib Humoyun berib yuborgan olmosni unga ko‘rsatdi-da: 
— Buyuk hind olmosi, — dedi. 
Humoyundan elchi kelganini eshitgan Shohzoda Sultonim olmosning afsonaviy go‘zal 
tovlanishidan hayajonga tushib: 
— Ko‘hinur budir? — deb so‘radi. 
Shoh Tahmasp Ko‘hinurning ovozasini eshitgan, ammo Bayramxondan buni aniq so‘rab 
olmagan edi. Singlisining shashtini qaytarmaslik uchun: 
— Ha, Ko‘hinur endi bizning tojimizni bezayur!— dedi. 
Shohzoda Sultonim akasini bu ulug‘ obro‘ bilan muborakbod qildi va boshiga og‘ir kun 
tushgan paytda ham shunchalik saxovat ko‘rsatgan Humoyunga ko‘mak berishni 
shohdan o‘tinib so‘radi. 
Tahmasp yana Validbekni chaqirtirdi. U kelguncha qutichani yopib, qo‘yin cho‘ntagiga 
solib qo‘ydi. Singlisi buni hozircha sir tutish kerakligini shundan sezdi. 
Validbek ta’zim qilib kirganda: 
— Janob eshik og‘asi, — dedi. — Hind podshosi Mirzo Humoyun bizdan panoh so‘rab 
Xuroson chegarasiga kelmishdir. Uni qabul etib, o‘z saxovatimizni ko‘rsatsak ne 
deyursiz? 
— Shahanshoh biza ne farmon bersalar ado etishga hozirmiz. Ammo qulingizda bir 
andesha vardir. 
— Ne andesha? So‘zlang! 
— Xuroson yaqinlargacha temuriylar mulki sanalardi. Humoyun shoh Tahmasp 

---

Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov