Microsoft Word avlodlar dovoni ziyouz com doc

www.ziyouz.com kutubxonasi 
193
Maxfiy devonning Muborak ismli boshlig‘i Akbarga sodiq kishi edi, Bayramxon yozdirgan 
bunga o‘xshash xatlardan nusxalar ko‘chirtirib, dehliga yashiriqcha yuborib turdi. 
Otalig‘ning har bir qadami Akbarga ma’lum ekanini Bayramxon hamal oyining boshlarida 
Akbar Dehlidan yuborgan maktubdan bildi. Mayin ipak qog‘ozga yozilgan bu maktub 
Bayramxonga uylarni bosib yiqitadigan va odamlarni oqizib ketadigan dahshatli bir 
toshqinday ta’sir qildi. «Muhtaram Bayramxon janoblariga» — deb boshlangan birinchi 
satrdanoq kuchli to‘fon Bayramxonning «otalig‘, vakili saltanat, xoni xonon» degan 
yuksak unvonlarini cho‘ktirib yuborganday tuyuldi. 
«Sizning boburiylar xonadoniga qirq yil davomida qilgan buyuk xizmatlaringiz olamga 
mashhurdir. Hazrat otam bilan biz sizning yaxshiliklaringizni doim munosib ravishda 
taqdirlashga intildik, dargohimizda eng yuksak e’zozda bo‘ldingiz, ko‘nglingiz tilagan ko‘p 
narsalarga erishdingiz, biz yosh bo‘lganimiz uchun to‘rt yildan beri vakili saltanat 
lavozimida davlatni boshqardingiz». 
Akbar «buning hammasi endi o‘tmishga aylandi» degn ohang bilan yozgani Bayramxonni 
larzaga keltirdi. Nahotki buni Akbar o‘zi yozgan bo‘lsa? Mohim enagami? Hamida 
begimmi? Yo‘q, mana, satrlardan go‘yo Akbarning o‘z ovozi eshitila boshladi, Bayramxon 
bu ovozni tanidi: 
«Otalig‘ lavozimida bizga bergan tarbiyangiz, o‘rgatgan saboqlaringiz umrbod 
yodimizdan chiqmagay. «Bizning hammamiz haq oldida bo‘yin egurmiz, adolatni 
otamizdan ham baland qo‘ymog‘imiz kerak», degan so‘zlaringiz xotirimga naqshlanib 
qolgan. Men shu e’tiqodga tayanib ish qilmoqdamen. Ming afsuski, so‘nggi paytlarda 
manfaatga berilgan g‘arazli odamlar sizni o‘rab oldi. Shohqulibek sizga eng yaqin 
mahram bo‘ldi, u bilan Valibek ikkovi o‘zlarini podshodan ham baland tutib, biz bilan ot 
ustida turib obro‘ talashganda, bu odobsizlikka chek qo‘ymadingiz. Boshqalarga lak-lak 
in’omlar berib saxovat ko‘rgazdingiz, bizning shaxsiy xarajatlarimizdan mablag‘ni tejab, 
mute qilib qo‘ydingiz. Qaysi birini aytayki, yomon odamlarni e’zozlab, bizga eng yaqin 
kishilarni tuhmat bilan jazolatdingiz». 
Akbar ichiga yutib yurgan barcha alamlarini endi birdan to‘kib solgan, to‘g‘on ochilganda 
suv qirg‘oqlarini bosgani kabi, Bayramxonning vujudini ichki tug‘yon chulg‘ab oldi. Akbar 
barcha gina-kuduratlarini aytib bo‘lgach: 
«So‘z kor qilmasligiga qayta-qayta amin bo‘lganimdan so‘ng, hokimiyatni o‘z ilkimga 
olishga qat’iy qaror berdim, — degan edi. — Bugundan e’tiboran xazinachiga farmon 
yuborildikim, bizning muhrimiz va ruxsatimizsiz hech kimga biron tanga pul berilmasin, 
barcha davlat mahkamalari faqat bizning ko‘rsatmamiz bilan ish olib borsinlar. 
Siz menga davlat ishlaridan charchaganingizni, tinch bir go‘shada dam olgingiz borligini, 
hajga bormoqchi ekanligingizni aytgan edingiz. Endi bu niyatlaringizni bemalol amalga 
oshirmog‘ingiz mumkin. Siz jahonda tanilgan badavlat odamsiz, atrofingizdagi 
manfaatparastlardan tezroq xolos bo‘lmog‘ingiz uchun hajga borishingiz maqsadga 
muvofiqdir. Sizning bexatar haj qilib kelishingiz uchun zarur bo‘lgan barcha qo‘riqchilar 
tayin etilgusidir, hamma ehtiyot choralari ko‘rilgusidir. Farmon berdikkim, sizning mol-u 
mulkingizga hech kim daxl qila ko‘rmasin. Qandahor ham jogiringizdir. Uy-joyingiz, 
xizmatkorlaringiz — hammasi o‘z ixtiyoringizda qolg‘ay. 
Agar bizga imkon bersangiz, sizni hamisha otamiz o‘rnida e’zozlagaymiz, barcha 
tajovuzlardan himoya qilgaymiz. 
Siz meni qat’iyatga o‘rgatgansiz. Shogirdingiz o‘z vazifasini ado etishga qat’iy 
kirishganda, bundan xafa bo‘lmassiz, balki yordam bergaysiz degan umiddamen»... 
Bir payt Hoji Muhammad Seyistoniy sarosima ahvolda Bayramxonning oldiga kirib, 
o‘zining vazirlik lavozimidan bo‘shatilganini aytdi va Akbarning bu haqidagi maxsus 
farmonini ko‘rsatdi. Ko‘p o‘tmay juma namozidan qaytgan shayx Gadoyi: 

---

Humoyun va Akbar – Avlodlar dovoni (roman). Pirimqul Qodirov