Microsoft Word Архитектуравий ашёшунослик

Mineral bog’lovchi moddalar 
Reja:
 
5.1. Umumiy malumotlar 
5.2. Havoyi bog’lovchilar 
5.3. Gipsli bog’lovchilar 
5.4. Magnezial bog’lovchilar 
5.5. Suyuq shisha va kislotabardosh tsement 

---

 
5.1. Umumiy malumotlar 
Mineral  (noorganik)  bog’lovchilar  kukunsimon  bo’lib,  suv  bilan  aralashtirilganda  plastik 
qorishma  h’osil  bo’ladi  va  fizik-kimyoviy  jarayonlar  natijasida  suniy  toshsimon  materialga 
aylanadi. 
Mineral  bog’lovchilar  strukturasi  va  qotish  mexanizmiga  ko’ra  h’avoyi  va  gidravlik 
bog’lovchi turlariga bo’linadi. Havoyi bog’lovchilar qotish jarayoni, mustah’kamligining o’sishi 
faqat h’avoda yuz beradi. Havoyi bog’lovchilarga h’avoyi oh’ak, gips, magnezial bog’lovchilar, 
suyuq shisha va boshqalar kiradi. 
Gidravlik bog’lovchilar  qotish  jarayoni  boshlanishi  h’avoda  yuz  berib,  suv  yoki  o’ta  nam 
sharoitda  davom  etadi  va  mustah’kamligi  ortadi.  Gidravlik  bog’lovchilar  jumlasiga  gidravlik 
oh’ak,  romantsement,  portlandtsement  va  uning  turlari,  giltuproqli  tsement,  putstsolanli  va 
shlakli portlantsementlar, kirishmaydigan va kengayuvchan tsement va boshqalar kiradi. 
Mineral bog’lovchilar xossalarini yaxshilash uchun tarkibiga aktiv mineral qo’shimchalar-
trepel,  opoka,  diatomit,  pemza,  gliej,  vulqon  tufi  va  kuli  h’amda  toshko’mir  kuli,  shlaklar  va 
boshqalar qo’shilishi mumkin. 
Mineral  bog’lovchilar  asosida  g’isht,  tosh  terish  va  suvoqchilik  qorishmalari,  beton  va 
temirbeton  buyum  va  konstruktsiyalar,  armotsement  konstruktsiyalar,  avtoklav  buyumlar, 
elimlovchi va bo’yoq kompozitsiyalar va boshqa mah’sulotlar tayyorlash mumkin.