Microsoft Word Архитектуравий ашёшунослик

Past  h’aroratda  kuydirilgan  tsement-birinchi  marta  O’zbekistonda  professor 
B.İ.Nudelman  tomonidan  ixtiro  qilingan  bo’lib,  alinitli  tsement  deb  ataladi.  Alinitli  tsement 
xomashyosi  tarkibiga  kaltsiy  xlorid  (SaCl
2
)  tuzi  qo’shiladi.  Xomashyo  tarkibiga  SaCl
2
 
qo’shilishi,  tsementni  pishirish  h’aroratini  1100-1200
0
S  gacha  pasaytiradi.  Alinit  tsementini 
tayyorlash katta miqdorda energiya sarfini tejaydi va iqtisodiy samaradorlikni oshiradi. 
Alinit  tsementi  tarkibida  qolgan  xlor  ionlari  u  asosida  tayyorlangan  temirbeton 
konstruktsiyalar  armaturasini  emirishi  mumkin.  Bunday  tasirni  kamaytirish  maqsadida  tsement 
yoki  beton  tarkibiga  turli  xildagi  metallning  xlorli  korroziyasini  ogoxlantiruvchi  ingibitorlar 
qo’shish zarur. 
Sulfomineral  tsementlar  SAS-fosfatli  o’g’itlar  ishlab  chiqarishda  chiqindi  h’isoblangan 
fosfogips asosida professor T.A.Otaqo’ziev yaratgan texnologiya asosida ishlab chiqariladi. 
Tez qotuvchan yuqori mustah’kamlikdagi oddiy va oq sulfomineral tsementlar fosfogipsga 
kaolinit  glinasi,  boyitilmagan  temirli  boksitlar  va  oh’aktoshlar  aralashtirib  tayyorlangan  h’om 
ashyoni  1200-1250
0
S  h’aroratda  kuydirib  olinadi.  SAS  tsementlarni  kuydirishda  yonilg’i  sarfi 
30%  kamayadi,  aylanma  xumdonning  unumdorligi  25%  ortadi.  SAS  tsementi  asosidagi 

---

materiallar  atmosfera,  suv  muh’itiga,  sovuqqa  chidamli  bo’ladi,  ammo  kompozitsion  material 
qorilayotganda suvning sarfi biroz ko’payadi.