Microsoft Word Архитектуравий ашёшунослик

Plastifikatsiyalovchi  qo’shimchalar.  Qurilish  qorishmalari  g’isht,  og’ir,  engil  va 
yacheykali betonlar kabi g’ovak yuzalarga yoyilgani uchun tezlikda suvsizlanadi. Qorishmaning 
qulay  joylanuvchanligini  oshirish  maqsadida  tarkibiga  mineral  va  polimer  moddalar  asosida 
tayyorlangan  plastifikatorlar  kiritiladi.  Tsement  va  oh’ak  asosidagi  qorishmalar  tarkibiga 
giltuproq  kukuni  yoki  undan  tayyorlangan  loy  bo’tqasi  mineral  plastifikatorlar  sifatida 
qo’shiladi.  Mineral  plastifikatorlar  sifatida  trepel,  gliej,  diatomit,  tuffit  va  shu  kabi  gidravlik 
kukun  moddalardan  foydalanish  mumkin.  Bundan tashqari  qattiq  yoqilg’i  kullari, domna shlaki 
kukuni kabi chiqindilar h’am mineral plastifikator sifatida ishlatiladi. 
Ushbu mineral plastifikatorlar qorishmaning qulay  joylanuvchanligini oshirish bilan  birga 
suv  ushlashlik  xususiyatini,  suv  va  nam  muxitlarga  bardoshliligini,  sovuqqa  chidamliligini 
oshiradi. 
Mineral  qo’shimchalar  tarkibida  meyordan  ortiq  organik  aralashmalar,  tuz  eritmalari 
bo’lmasligi kerak, aks h’olda qorishmaning sifati pasayishi  va suvoqchilikda ishlatilganda rangi 
o’zgarishi mumkin. 

---

Organik  sirtaktiv  moddalar  qurilish  qorishmasini  plastifikatsiyalash,  h’avo  pufakchalari 
kiritish  maqsadida  qo’shiladi.  Plastifikatorlar  sifatida  LST  (lignosulfonat  texnicheski)  milonaft, 
kanifol sovuni kabi moddalar bog’lovchi massasiga nisbatan 0,1-0,3% kiritiladi. 
Hozirgi  vaqtda  qurilish  qorishmasi  tarkibiga  superplastifikatorlar  (massaga  nisbatan  1% 
gacha)  va  gelpolimer  moddalar  qo’shiladi;  S-3  kabi  superplastifikatorlar  qorishma  qulay 
joylanuvchanligini 
keskin 
oshiradi. 
Gelpolimerlarning 
bir 
grammmoli 
50-1000 
grammmolgacha  suv  molekulalarini  vaqtinchalik  (6-24  soatgacha)  bog’lash  xususiyatiga  ega 
bo’lib,  bog’lovchi  massasiga  nisbatan  0,1-0,3%  qo’shilishi  qorishmaning  suv  ushlashlik 
xususiyatini keskin oshiradi. 
Qurilish  qorishmasi  qishda  ishlatilganda  tarkibiga  qotishini  tezlashtirish  va  suvning 
muzlash  h’aroratini pasaytirish  maqsadida kaltsiy  xlorid,  natriy xlorid, potash, natriy  nitrat kabi 
moddalar qo’shiladi.