Microsoft Word Амиров Elektr o`lchashlar doc

y masofaga siljiydi. Bu siljish F kuch to prujinaning teskari ta'sir etuvchi kuchi bilan tenglashguncha davom etadi. Bunda inersion massaning y
s iljish o'zgartkichning kirish kattaligi bo'lgan a tezlanish bilan quydagicha bog'langan:
y  mca,
bu yerda c 1/W prujinaning elastikligi (sig'imi), W - uning bikrligi.
Inersion massaning y siljishi avvalgi paragraflar tanishib chiqilgan siljish o'zgartkichlarining biri
4.35 - rasm yordamida elektr signalga aylantiriladi.
Agar nazorat qilinayotgan ob'ekt tezlanishi vaqt
bo'yicha o'zgarib tursa, u holda o'zgartkich qo'zg'aluvchan qismi (inersion massa) tebranma harakat qiladi va bu holat akselerometrning dinamik xarakteristikalarini yomonlashishiga olib keladi. Shuning uchun akselerometrlarning deyarli barcha konstruksiyalarida inersion massa tebranishini tez so'ndiruvchi dempfer elementi 2 nazarda tutiladi. Dempferlarda ko'pincha inersion massani korpusga nisbatan tezligiga proporsional bo'lgan (suyuq tinchlantirgich) ishqalanish kuchidan foydalaniladi va uning qiymati quyidagi ifoda bilan aniqlanadi:
 dy 
F_g  R ,
 dt 
bunda - qovushqoq ishqalanish koeffitsiyenti.
Inersion massaning korpusga nisbatan harakati quydagi operator ko'rinishidagi tenglama bilan ifodalanadi:
yp  T₁T₂₂p²xp , T₁T₂ p T₂ p 1
bu yerda T₁  m / R; T₂  R /W .
Vaqt bo'yicha tez o'zgaruvchan tezlanishlarni o'lchashda akselerometrning amplituda-chastota xarakteristikasi muhim ahamiyat kasb etadi. U quydagicha aniqlanadi:
a
y ,
 ₀ 2 12 2 22
bu yerda ₀  - akselerometrning xususiy tebranishlar
chastotasi; /₀ - majburiy tebranishlar chastotasini xususiy tebranishlar chastotasiga nisbati;
 1  R - dempferlash koeffitsiyenti.
2 T₂ /T₁  2 mW 
Amplituda-chastota xarakteristikasining yuqorida keltirilgan tenglamasi tahlili shuni ko'rsatadiki,  0,60,7 va  0,25₀ bo'lganda akselerometr dinamik xatoligi juda kichik qiymatga ega bo'ladi.
Seysmik tezlanish o'lchash o'zgartkichlari titrash parametrlarini (titrash siljishi, tezligi, tezlanishi) o'lchashda qo'llanilishi mumkin. Bunda  va ₀ munosabati y
b oshqacha tanlanadi. Masalan,   0,50,6 va  3₀ bo'lganda _x 1 bo'lib, inersion massa amalda harakatlanmaydi va korpus unga nisbatan sijish bilan tebranadi.
Chiziqli tezlanishni o'lchashda prof. Zaripov M.F. tomonidan taklif etilgan elektromagnit prinsipdagi akselerometr konstruksiyasi 4.36 - rasmda keltirilgan. Akselerometr ferromagnit silindr 1 va tashqi ferromagnit silindr 2 va 3 dan iborat berk magnit o'tkazgich, uning har ikkita asoslarida o'rnatilgan ikkita seksiyali qo'zg'atuvchi 4 va o'lchash 5 chulg'amlaridan tashkil topgan bo'lib, silindr 1 ga qisqa tutashtirilgan chulg'am vazifasini bajaruvchi mis yoki alyuminiy xalqa - ekran 6 siljish imkoniyatiga ega holda kiydirilgan. Akselerometr dinamik xarakteristikasini yaxshilash maqsadida magnit o'tkazgich ichki bo'shlig'i transformator moyi 7 bilan to'ldirilgan (suyuq tinchlantirgich). Qo'zg'atish chulg'amlarining seksiyalari parallel, o'lchash chulg'amlarining seksiyalari esa ketma-ket va induktiv jihatdan qarama-qarshi ulangan.
Akselerometrning qo'zg'aluvchan qismi - ekran 6 ga qo'zg'atuvchi chulg'amning har bir seksiyasidan quyidagi ifoda bilan aniqlanuvchi kuch ta'sir qiladi:
I ² d(w_q² gl)