Microsoft Word ахборот технологиялар фанидан мажмуа doc

Маълумотларни тўплаш. Фирма маҳсулот ишлаб чиқариш ва хизматлар кўрсатишни 
бошлаган даврдан бошлаб унинг ҳар бир ҳаракати маълумотларни тегишли тарзда ёзиб бориш 
билан бирга олиб борилади. Одатда фирманинг ташқи оламга тааллуқли ҳаракатлари фирма 
томонидан амалга ошириладиган операциялар сифатида алоҳида ажратиб кўрсатилади. 
 
 
 
2.3-расм. Маълумотларга ишлов бериш ахборот технологиясининг асосий компонентлари 
Маълумотларга ишлов бериш. Келиб тушаётган маълумотлардан фирма фаолиятини акс 
эттирадиган ахборот яратиш учун қуйидаги намунавий операциялардан фойдаланилади: 
Маълумотлар базаси 
Маълумотларга ишлов бериш 
Гурухлаш 
Саралаш 
Агрегатлаш 
Ҳисоблаш 
Ҳисобот 
яратиш 
Д
ав
ри
й
С
ўров
б
ўй
и
ч
а 
Маълумот-
ларни 
йиғиш 
Ташқи мухит 
маълумотлари 
Ташқи мухит 
маълумотлари 

---

44 
 таснифлаш ёки гуруҳлаш. Дастлабки маълумотлар одатда бир ёки бир нечта белгилан 
иборат бўлган кодлар шаклида бўлади. Объектларнинг муайян белгиларини ифодаловчи бу 
кодлардан ёзувлар идентификация қилиш ва гуруҳлаш учун фойдаланилади; 
 саралаш, унинг ёрдамида ёзувларнинг кетма-кетлиги тартибга солинади; 
 арифметик ва мантиқий операцияларни ўз ичига оладиган ҳисоблашлар. Маълумотлар 
устида бажариладиган бу операциялар янги маълумотлар олиш имконини беради; 
 йириклаштириш ёки агрегатлаш, бу маълумотларнинг миқдорини камайтириш учун хизмат 
қилади ва якуний ёки ўртача қийматларни ҳисоблаш шаклида амалга оширилади. 
Маълумотларни сақлаш. Кўплаб маълумотларни кейинчалик улардан шу ернинг ўзида 
ёки бошқа даражаларда фойдаланиш учун операцион фаолият даражасида сақлаб қолиш зарур 
бўлади. Уларни сақлаш учун маълумотлар базаси яратилади.