Microsoft Word ахборот технологиялар фанидан мажмуа doc

2. Автоматлаштирилган ахборот тизимларининг асосий компонентлари
Ҳар қандай ААТ ташқи муҳит қуршовида ишлайди, у ААТ учун киритиладиган ахборот 
манбаи ва чиқадиган ахборотнинг истеъмолчиси ҳисобланади. ААТ доирасида, тизимга 
киришдан бошлаб ундан чиқишгача, ахборот оқими ишлов беришнинг бир нечта босқичидан 
ўтади. Ахборотга ишлов беришнинг энг йирик босқичи ахборотни тўплаш, рўйхатга олиш ва 
дастлабки ишлов бериш, алоқа канали бўйича манбадан компьютерга узатиш, машина 
элтувчиларига ўтказиш, ахборот фондларини яратиш ва сақлаб туриш, машина ичида ишлов 
бериш ва чиқариладиган шаклга келтириш, алоқа канали бўйича компьютердан 
фойдаланувчига узатиш, фойдаланувчи қабул қилиши учун яроқли шаклга ўзгартириш. 
 
 
1.1-расм. ААТ нинг намунавий тузилиши. 
Ишлов беришнинг алоҳида босқичлари тегишли ААТ кичик тизимлари орқали амалга 
оширилади, улар ичида қуйидагиларни ажратиб кўрсатиш мумкин: киритиладиган ахборотни 
тўплаш ва дастлабки ишлов бериш, алоқа, ахборотни компьютерга киритиш, ахборотни сақлаш 
ва ишлов бериш, ахборотни чиқариш ва уни акс эттириш (чиқариш кичик тизими). ААТ нинг 
намунавий тузилиши 1.1-расмда келтирилган. 
Ахборотни тўплаш ва дастлабки ишлов бериш кичик тизими ахборотга дастлабки 
ишлов бериш бўйича бир қатор операцияларни бажаради. Бу кичик тизим доирасида объектлар 
тўғрисида объект учун табиий бўлган шаклда, яъни табиий тилнинг сўзлари ва символлари, 
умумқабул қилинган саноқ тизими рақамларида тақдим этилган дастлабки ахборотни (масалан, 
кадрларни ҳисобга олиш бўйича варақа мазмуни, беморни тиббий текшириш натижалари, 
мақолаларнинг матнлари, товар-транспорт накладнойлари мазмуни ва ҳоказо) тўплаш амалга 
оширилади.
Махсус текширувлар натижасида ахборот тизимининг ахборот фондида ҳали мавжуд 
бўлмаган маълумотлар танлаб олинади. Бу билан тизимда ахборот такрорланишининг олди 
Ахборот 
фонди 
Сақлаш 
ва ишлов 
бериш 
кичик 
тизими