Microsoft Word ахборот технологиялар фанидан мажмуа doc

Ахборотга машина олди ишлов бериш ахборотни тўплаш, рўйхатга олиш, дастлабки 
ишлов бериш, маълумотларни машина ташувчиларга кўчириш, маълумотларни алоқа канали 
бўйича узатиш, шунингдек назорат операцияларини бажаришни кўзда тутади. Машина 
олдидан ишлов бериш операциялари ахборотни тўплаш ва дастлабки ишлов бериш, алоқа ва 
киритиш кичик тизимлари доирасида бажарилади. 
Ахборот манбаларидан тушадиган ахборот хабарларидан объектларни тавсифловчи 
ахборот параметрлари (ҳужжатларнинг белгилари, буюмларнинг реквизитлари ва ҳоказо) 
ажратиб олинади ва ушбу ААТ да қабул қилинган кириш шакллари тузилади.Ҳужжатли ААТ 
да дастлабки ишлов бериш босқичида ҳужжатларга маъно жиҳатидан ишлов бериш 
операциялари амалга оширилади, у рефератлар, аннотациялар, библиографик тавсифлар
тузиш, индеклашдан иборат бўлади. Олинган шакллар дастлабки ташувчилар (бланклар, 

---

128 
карталар) да қайд этилади Дастлабки ишлов бериш операциялари одатда қўлда бажарилади. 
Фойдаланувчилардан тушадиган сўровларга ҳам дастлабки ишлов берилади. 
Тўлдирилган киритиш шакллари маълумотларни улардан машина ташувчиларга 
ўтказиш 
учун 
узатилади. 
Машина 
ташувчиларига 
маълумотларни 
кодлаштириш 
маълумотларни тайёрлашнинг тегишли қурилмаларида амалга оширилади. 
Маълумотларни тайёрлашнинг перфокарта технологияларига таянадиган тизимлар 
ахборотнинг техник ташувчиси сифатида перфокарталардан фойдаланади. Перфокарталарга ва 
перфоленталарга перфорациялаш, шунингдек перфорациялаш сифатини назорат қилиш жуда 
сермеҳнат операциялар ҳисобланади. 
Маълумотларни тайёрлашда маълумотлар қурилма клавиатураси билан киритилади. 
Киритилаётган маълумотларнинг экранда акс этиб туриши маълумотларни ёзишнини кўз 
билан назорат қилиб туриш имконини беради. Маълумотларни тайёрлаш қурилмаларидан 
фойдаланишда маълумотларни тайёрлаш вақти назорат қилиш ва хатоларни тузатиш 
харажатлари камайиши ҳисобига анча қисқаради. 
Машина 
ташувчиларида 
кодланган 
маълумотлар 
компьютерга 
киритилади. 
Маълумотларни компьютер хотирасига юклаш операцион тизимнинг махсус киритиш–
чиқариш дастурлари бошқаруви остида амалга оширилади.
Маълумотларни тайёрлашнинг кўп терминалли тизимларидан фойдаланилганида 
ахборот компьютерга дисплейнинг ўзидан киритилади. Бунда маълумотларни тайёрлаш 
технологик жараёнининг операциялари сони камаяди. 
ААТ телеишлов бериш режимида ишлаганда маълумотларни тайёрлаш технологик 
жараёнига маълумотларни алоқа каналлари бўйича узатиш ва маълумотларни узатишнинг 
тўғрилигини назорат қилиш операциялари қўшилади.