Microsoft Word Abdulloyev Anvar, Bitiruv malakaviy ishi doc

T/r 

Boisiy omillar 

(qoniqmaslik manbalari) 

T/r 

Motivatsiya (yuqori 

qoniqtirish manbalari) 

1. 

 

2. 

3. 

4. 

 

5. 

6. 

Korxona va ma’muriyat 

siyosati 

Mehnat sharoiti 

Ish haqi 

Ishchilar bilan o’zaro 

munosabat 

Mehnat xavfsizligi 

Mehnat intizomini nazorat 

qilish darajasi 

1. 

2. 

 

3. 

4. 

 

5. 

 

Yutuqlarga erishish 

Xizmat pillapoyalari 

bo’yicha ko’yarilish 

Yuqori mas’uliyat 

Natijani tan olish va 

qo’llab – quvvatlash  

Ijodiy va xizmat doirasida 

o’sish imkoniyati 

 

---

 

13 

       Motivlashtirish modellarining asosiylari quyidagilar: 

-  oqilona (ratsional) model; 

-  insoniy munosabatlarni motivlashtirish modeli; 

-  kompleks motivlashtirish modeli. 

       Endi quyida ualrning har birini alohida tavsiflab chiqamiz: 

  Oqilona (ratsional) modelni quyidagi chizma orqali ifodalash mumkin bo’ladi 

(1.4 – chizma):  

       

 

 

 

 

 

 

 

1.4 – chizma. Motivlashtirishning oqilona modeli 

        

      Bu  yerda  xodimlarni  motivlashtirish  uchun  moliyaviy  dastak,  ya’ni  ularni 

faoliyatga  undovchi  omillar:  mukofot  va  jazo  qo’llaniladi.  Ba’zi  hollarda  bunday 

yondashish  ham  to’g’ri bo’lishi  mumkin,  lekin  uning samarasi juda qisqa bo’ladi. 

Boshqa  hollarda  esa  u  xodimlar  o’rtasidagi  munosabatga  putur  yetkazib, 

mehmonxonaga  yoki  bu  model  qo’llaniladigan  korxonaga  o’zoq  muddatga  zarar 

yetkazishi mumkin.  

       Motivlashtirish 

modellarining 

keyingisi 

insoniy 

munosabatlarni 

motivlashtirish modeli bo’lib, u  1.5 – chizmada aks ettirilgan. 

       Bu  modelning  muallifi  amerikalik  ruhshunos  Emirson  Mayo  bo’lib,  uning 

negizida quyidagi g’oya yotadi:  

       Ichki  omillar:  shuhrat  toppish,  ijroni  yaxshilash  va  sotsial  ehtiyojlarini 

qondirish ishdan qoniqishga olib keladi. Ishdan qoniqish esa mehnat unumdorligini 

oshiradi. 

       

Bunday  yondashuv  eng  muhim  tashqi  omilni,  ya’ni  ish  haqini  inobatga 

olmaydi.  Go’yoki  “mamnun  (ehtiyoji  qondirilgan)  kishi  bu  unumli  (samarali 

ishlaydigan)  kishi”  emish.  Bunday  o’ylash,  albatta,  noto'g'ri  va  soddalik  bo’lib 

hisoblanadi. 

 

Mukofot 

Jazo 

Baholash,  

ijroni yaxshilash 

---

 

14 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.5 – chizma. Insoniy munosabtlarni motivlashtirish modeli 

        

       Motivlashtirish 

modellarining 

uchinchisi 

bo’lgan 

o’z-o’zini 

mukammallashtirishni  motivlashtirish  modeli  quyidagi  chizmaga  ega  (1.6  -

chizma):  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.6 – chizma. O’z-o’zini mukammallashtirishni motivlashtirish modeli 

 

       Bu  model  Maslou  va  Xetsberg  yondoshuvlariga  asoslangan  bo’lib,  o’zoq 

muddatli  motivasiyani ta’minlovchi  omillar sifatida  ichki  va tashqi  omillar birdek 

muhim deb qaraladi. 

 

 

 

 

Shuhrat topish 

Ijro 

Sotsial ehtiyojlarni 

qondirish 

 Ishdan 

qoniqish 

Ijroni 

yaxshilash