Microsoft Word 2-декабрь конф-2019 doc

мақсадли лойиҳалар 
эьлон қилиш
орқали жалб қилиш кўзда тутилмоқда ва лойиҳада ғолиб 
бўлган 
юридик 
шахслар 
хизмат 
ва 
маҳсулотлари 
ҳақидаги 
маълумотларини ушбу сайтга жойлаштиришга рухсат берилади. 
Хулоса ўрнида мактабгача таълим хизматлари бозорида рақамли 
иқтисодиётни шакллантиришнинг аҳамияти сифатида қуйидагиларни 
санаб ўтиш мумкин: 
Ота-оналарнинг мактабгача таълим хизматлари бозори субъектлари 
ва Вазирлик билан вертуал алоқасини таъминлаш имконияти яратилади; 
Ушбу дастур орқали мактабгача таълим хизматларини кўрсатувчи 
юридик шахслар ва шунингдек, мактабгача таълим тизимига оид 
маҳсулотларни ишлаб чиқарувчи корхоналар ўзларининг маҳсулотлари ва 
хизматлари ҳақида истеъмолчиларга маълумотларни осон ва самарали 
етказиш тизими йўлга қўйилади; 
Ота - оналарга мактабгача таълим муассасасини танлашда ва ўзларига 
қулай бўлган ҳудудда жойлашган мактабгача таълим муассасалари 
ҳақидаги тўлиқ маълумотлар олиш имконияти яратилади; 
Мактабгача таълим хизматларининг онлайн бозорига киришнинг 
онлайн тизими яратилади. 
 
You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (
http://www.novapdf.com
)

---

310 
IS – LM моделининг моҳияти, тенгламалари ва графиклари 
Каримов Жавлон Кузиевич
ТДИУ катта ўқитувчи
 
 
Товар ва пул бозорида умумий мувозанатга эришиш шартлари ва 
макроиқтисодий сиёсат тадбирларининг бу икки бозорга таъсирини 
умумлаштириб тадқиқи қилиш IS – LM модели ёрдамида бажарилади. 
IS – LM модели қисқа муддатли даврга ҳам товарлар ҳам пул 
бозорида биргаликда мувозанат ўрнатилиши механизмини характерлайди. 
Бундай товарлар бозори деганда ҳам истеъмол ҳам инвестицион товарлар 
бозори тушунилади. Гарчанд истеъмол ва инвестицион товарларга талаб 
турли омиллар билан белгилансада IS – LM моделида улар бир бутун деб 
қаралади. Пул бозори деганда хазина векселлари ва тижорат қоғозлари 
кўринишидаги қисқа муддатли кредит воситаларини олди сотди 
механизми тушунилади. Бу бозорни облигациялар бозоридан фарқлаш 
зарур. Пулнинг облигацияларда ифодаланган нисбий баҳоси облигациялар 
бўйича фоиз ставкасидир. 
АD-AS моделида товар ва пул бозорларининг алоқаси эътиборга 
олинган эди. Яъни товарлар ва хизматлар баҳоларининг кўтарилиши пулга 
бўлган талабни ошириши бу эса ўз навбатида фоиз ставкасининг 
кўтарилишига олиб келиши, оқибатда инвестиция харажатлари ва умуман 
ялпи харажатлар камайиши АD-AS моделида кўзда тутилган эди. IS – LM 
модели АD-AS моделини қисқа муддатли даврга аниқлаштиради ва бу 
моделда ҳар иккала бозор ягона макроиқтисодий тизимнинг векторлари 
сифатида намоён бўлади. 
Модель бу секторларда таркиб топган шароитларга боғлиқ тарзда 
фоиз ставкаси R билан даромад даражаси Y нинг мувозанатли даражасини 
белгилайди. Модель биринчи бор 1937 йил Ж.Хикс томонидан Кейнснинг 
макроиқтисодий концепцияси моҳиятини изоҳлаш мақсадида таклиф 
қилинган бўлиб, “Хикс Хочи” деб ҳам юритилади. 
You created this PDF from an application that is not licensed to print to novaPDF printer (
http://www.novapdf.com
)

---

311 
IS – LM (инвестиция – жамғармалар, ликвидлиликнинг афзаллиги – 
пул) фоиз ставкаси 
R
билан даромадлар Yнинг бир вақтнинг ўзида ҳар 
иккала бозорда мувозанатни таъминлайдиган комбинацияларини топиш 
имконини беради. 
Моделнинг асосий тенгламалари қуйидагилар: 
1.
Xn
G
I
C
Y




- асосий макроиқтисодий айният. 
2.


T
Y
b
a
C



- истеъмол функцияси, бу ерда 
tY
Ta
T


. 
3.
dR
e
I


- инвестиция функцияси. 
4.
nR
Y
m
d
Xn



'
- соф инвестиция функцияси. 
5.
hR
kY
P
M


/
- пулга талаб функцияси. 
IS – LM моделида кўрилган барча тенгламалар бажарилса 
мувозанатга эришилади. 
Моделнинг эндоген ўзгарувчилари 
Xn
I
C
Y
,
,
,
ва фоиз ставкаси 
R
. 
Моделнинг экзоген ўзгарувчилари 
Ms
G
,
ва чегаравий солиқ ставкси t.
k
n
m
d
c
b
a
,
,
,
,
,
,
ва 
h
ва эмпирик коэффициентлар бўлиб мусбат ва 
нисбатан барқарордир. 
Y
ҳақиқий 
Y

потенциал бўлган қисқа муддатли даврга мувозанат 
кўриб чиқилаётганда, моделда, баҳолар даражаси ўзгармас, фоиз ставкаси 
R
ва даромад 
Y
ўзгарувчан деб олинади. 
Y
ҳақиқий 
Y

потенциал бўлган, яъни тўлиқ бандлик шароитида 
баҳолар даражаси 
P
ўзгарувчан, 
Ms
номинал катталик ва бошқа барча 
ўзгарувчилар реал катталиклардир.