Microsoft Word 13. Ma'Ruzalar matni

iqtisodiy mazmuniga ko‘ra quyidagi elementlar bo‘yicha ajratiladi: 

- ishlab chiqarishning moddiy xarajatlari;  

- ishlab chiqarish xususiyatiga ega bo‘lgan mehnatga haq to‘lash xarajatlari; 

- ishlab chiqarishga tegishli bo‘lgan ijtimoiy sug‘urtaga ajratmalar; 

- asosiy fondlar amortizatsiyasi; 

- ishlab chiqarish ahamiyatiga ega bo‘lgan boshqa xarajatlar. 

2. Ishlab chiqarish tannarxiga kiritilmaydigan, biroq asosiy faoliyatdan olingan 

foydani aniqlashda hisobga olinadigan davr xarajatlari elementlari: 

- boshqaruv xarajatlari; 

- mahsulotni sotish xarajatlari; 

- boshqa operatsion xarajatlar. 

3.  Xo‘jalikning    umumxo‘jalik  faoliyatidan  olingan  foydasini  aniqlashda 

hisobga olinadigan moliyaviy faoliyat bo‘yicha xarajatlar: 

- foizlar bo‘yicha to‘lovlar;  

- mol-mulkni uzoq muddatli ijaraga (lizingga) olish to‘lovlari; 

- xorijiy valyuta bilan operatsiya bo‘yicha salbiy kurs  tafovutlari; 

- qimmatli qog‘ozlarga qo‘yilgan mablag‘larni qayta baholash; 

- moliyaviy faoliyatga oid boshqa xarajatlar. 

4.  Xo‘jalikning  odatdagi  faoliyatiga  mos  kelmaydigan,  bir  necha  yillar  davomida 

takrorlanib  turmaydigan  va  fermer  xo‘jaligi  boshlig‘ining  (mulk  egasining)  qabul  qilgan 

boshqaruv qarorlariga bog‘liq bo‘lmagan holda vujudga keladigan voqyealar va hodisalar 

(suv toshqini, yong‘in, jala, do‘l kabi tabiiy ofatlar va  mamlakat qonunchiligi o‘zgarishi) 

natijasida ko‘rilgan zararlar.