Microsoft Word 05 Kishlok xujalik mahsulotlar sifati va marketingi


Nazorat va muloxaza uchun savollar



Download 5,14 Mb.
Pdf ko'rish
bet171/350
Sana31.12.2021
Hajmi5,14 Mb.
#204702
1   ...   167   168   169   170   171   172   173   174   ...   350
Bog'liq
cpPTWtFav2vFhtne6h38LfMOjUEQtiBCVqaLTMI4

 
Nazorat va muloxaza uchun savollar 
 
1.Bozor konʻyunkturasi deganda nimani tushunasiz? 
2.Bozor konʻnkturasi taxlili qanday amalga oshiriladi? 
3.Konʻyunktura sharxi deganda nimani tushunasiz? 
4.Bozor xajmi koʻrsatkichi qanday aniqlanadi? 
5.Bozor konʻyunkturasini bashorat qilish deganda nimani tushunasiz? 
6.Bashorat qilishni qanday uslublarini bilasiz? 
 
 
 


 
6 - Mavzu: Marketing va uni rivojlanishini asosiy bosqichlari. 
Reja:
 
1.  Marketing tushunchasi va mohiyati. 
2.  Marketingni vujudga kelishi va rivojlanishining asosiy bosqichlari.  
3.  Zamonaviy marketing tushunchasi. 
4.  Marketing nazariyasi konsepsiyasi va uning evolyutsiyasi. 
5.  Marketing elementlari tarkibi va jarayoni. 
6.  Marketing – “miks” tushunchasi. 
 
1.  Marketing tushunchasi va mohiyati 
 
Marketing - bu qat’iy  fanning va bozorda samarali faoliyat k(rsatishning mujassamlashishidir. Bu 
atama dastlab 1902 yilda AQShda paydo b(lgan, 20 yildan keyin esa bu atamadan jahonning k(pgina 
mamlakatlari  foydalana  boshladilar.  Marketing  (market)  s(zi  ingliz  tilidan  tarjima  qilinganda 
“bozordagi faoliyat” ma’nosini anglatadi. 
Marketing  -  murakkab,  dinamik,  k(p  qirrali  tushunchadir,  bu  esa  marketingga  tamoman  universal 
tavsif  berish  mumkin  emasligidan  dalolatdir.  S(nggi  yillarda  chop  etilgan  marketingga  doir 
adabiyotlarda  marketingning  juda  k(p  ta’riflari  berilgan.  Ulardan  ba’zi  birlarini  keltirishni  lozim 
topdik. 
Taniqli  Amerika  olimi  -  marketolog  F.Kotler  marketingning  ta’ri-fini  quyidagicha  ifodalaydi: 
“Marketing  -  tovarlarni  yaratish,  taklif  etish  va  ayraboshlash  asosida  ayrim  olingan  kishi  va 
guruhlarning talab va ehtiyojlarini qondirishga qaratilgan iqtisodiy va boshqaruv jarayonidir”. 
 
Boshqaruv  muammolari  b(yicha  yetakchi  nazariyotchi  olimlardan  biri  Peter  Drukkerning 
ta’rifi  esa  quyidagicha:  “Marketingning  maqsadi  sotishga  qaratilgan  harakatlarni  y(q  qilishdan 
iboratdir. Uning maqsadi xaridorlarni shunday (rganish va tushunishdan iboratki, tovar va xizmatlar 
uning talabiga aynan mos tushib, pirovardida (zini-(zi sotadi”. 
 
Fransuz  marketing  maktabida  q(llaniladigan  ta’rif  ham  Peter  Drukker  ta’rifiga  juda  yaqin 
turadi.  Unga  k(ra:  «Marketing  -bu  sotishni  taminlash  va  sotuvga  tovarlar  va  xizmatlarni 
istemolchilarning    talabiga  mos  holda  chiqarish  orqali  ularning  talabini  qondirish  maqsadida 
(tkaziladigan chora-tadbirlar majmuidir».  
 
Amerika  Marketing  Assotsiatsiyasining    1985  yilda  marketingga  bergan  tarifi  esa 
quyidagicha: «Marketingning  mohiyati  insonlar va tashkilotlar talabini qondirish maqsadida tovar 
va xizmatlar ishlab chiqarishni rejalashtirish va uni amalga oshirish, narx belgilash, tovarlar  harakati 
va sotilishini uyushtirishdir». 
 
Keltirilgan tariflardan k(rinib turibdiki marketing -serqirra jarayondir. Shu bilan bir qatorda 
marketing  bozor  munosabatlari  subyektlarining  biznes  falsafasi,  fikrlash  strategiyasi  va  taktikasi 
faoliyati ekan desak xato qilmagan b(lamiz. Demak, marketing bir vaqtning (zida «ham mushohada 
va ham harakat jarayoni» ekan. Hozirgi bozor iqtisodiyoti yuqori darajaga k(tarilgan mamlakatlarda  
marketing  tamoyillari  oddiy  tovar  ishlab  chiqarishdan  boshlab  to  murakkab  texnologiyalargacha 
b(lgan jarayonlarda yaqqol k(rinmoqda .Bugungi bozor iqtisodiyoti toboro chuqurlashib borayotgan 
sharoitda  firmalar,  korxonalar  va  boshqa  bozor  subyektlarining  raqobatga  bardosh  berib,  samarali 
faoliyat  k(rsatishining  birdan-bir  y(li  marketing  imkoniyatlaridan  keng  foydalanish  ekanligi  hech 
kimga shubha tug‘dirmaydi. 
 
Respublikamizda ham s(ngi yillarda mamlakatimizda ishlab chiqarilayotgan tovarlarga talab 
va  taklifni  (rganish  b(yicha  marketing  tatqiqotlarini  (tkazish  mexanizmini  ishlab  chiqish  borasida 
talaygina  ishlar  amalga  oshrildi.  Bu  esa  bizning  davlatimizda  ham  marketingning  bozor  qonun-
qoidalariga  muvofiq  x(jalik  yuritish  tizimining  asosiy  vositasiga  aylanish  davri  boshlanganligidan 
dalolatdir. 
 
Bu yerda marketingning quyidagi asosiy tamoyillariga amal qilish talab etiladi: 
1.  Iste’molchilar  ehtiyoji  b(yicha  qarorlar  qabul  qilganda  talabning  holati  dinamikasi  va  bozor 
konyukturasini diqqat bilan (rganish. Bu tamoyilga amal qilish mavjud talab va kutilayotgan talab 


darajasi b(yicha bozor holatini, raqobatchilarning bozordagi faoliyatini, mijozlarning bozordagi hulq-
atvori va ularning mazkur korxona tovariga munosabatlarini yaxshi bilishni k(zda tutadi. Bu yerda 
marketingning bosh vazifasi mijozlarning nimani hohlashlarini tushunib yetishdan iboratdir. 
2. Ishlab chiqarishning talab strukturasi va bozor talabiga maksimal darajada mosligini ta’minlashga 
sharoit yaratish. 
 
Marketingning  hozirgi  zamon  konsepsiyasi  korxonaning  butun  faoliyati  (ishlab  chiqarish, 
ilmiy-texnik,  sotish  va  hokazo)  iste’molchilar  talabi  va  uning  kelgusidagi  (zgarishi  bilan  bog‘liq 
bilimlarni (z ichiga oladi. Marketing iste’molchilar talabi mavjud b(lgan tovarlarni yaratish, ishlab 
chiqarish  va  sotish  jarayonlari  demakdir.  Marketing  xizmati  korxonaning  ishlab  chiqarish,  ilmiy 
texnikaviy, moliyaviy siyosatini belgilashda muhim ahamiyat kasb etadi. Bu yerda talabning holati 
va (sish darajasini tahlil qilish asosida u yoki bu mahsulotni ishlab chiqarish zaruriyati bor yoki y(qligi 
haqida xulosa qilinadi. 
3. Asosiy iste’molchilarga mazkur korxonaning tovarlari haqida ma’lumot berish va ularning aynan 
shu korxona tovarlarini sotib olishlariga asosan reklama va ruxsat etilgan boshqa vositalar orqali ta’sir 
k(rsatish. 
 
Yangi  tovarni  yaratdim  va  ishlab  chiqardim,  bu  yaratgan  va  ishlab  chiqargan  tovarlarim 
bozorga  (zi  y(l  topadi  deb  (ylaydigan  korxona  rahbarlari  yangilishadilar.  Albatta,  k(pgina 
korxonalarning  asosiy  vazifalaridan  biri  samara  beradigan  yangi  tovarlarni  ishlab  chiqarish 
hisoblanadi.  Lekin,  bu  tovarlarni  muvaffaqqiyat  bilan  bozorga  siljitish  ham  muhim  vazifalardan 
sanaladi. 
 
Bugungi  kunda  marketing  tadbirkorlik  sohasida  ham  (z  (rnini  topmoqda.  “Tadbirkor  - 
iste’molchi” bozori munosabatlarida marketingning (rnini 1-chizmada keltiramiz. 
 
 
 

Download 5,14 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   167   168   169   170   171   172   173   174   ...   350




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish