Microsoft Word 03 Kishlok xujaligida buxalteriya xisobi va solikka tortish \

21.3. Moliyaviy hisobotga tushuntirish xati 

Moliyaviy  hisobotga  tushuntirishlar  O‘zbekiston  Respublikasi  «Buxgalteriya  hisobi 

to‘g‘risida»gi qonunining 16-moddasiga muvofiq yoziladi.  

Moliyaviy  hisobotga  tushuntirishlarning  asosiy  maqsadi  korxonaning  moliyaviy  ahvoli  va 

uning mahsulot, tovar, ish va xizmatlar bozoridagi o‘rni to‘g‘risida to‘liqroq axborotlar olish uchun 

hisobot shakllarining mazmunini to‘ldirishdan iborat.  

Ushbu vazifani amalga oshirish uchun hisobot davridagi va o‘tgan shu davrdagi ko‘rsatkichlar 

taqqoslanuvchanligi,  buxgalteriya  balansi  (1-shakl)  va  moliyaviy  natijalar  to‘g‘risidagi  hisobot(2-

shakl)da umumiy summa bilan keltirilgan ayrim, eng muhim mulklar va majburiyatlarni turlarining 

baholash uslublarini qo‘llashda yagonalikni ta'minlashdan iborat.  

Buxgalteriya hisobini yuritishda u yoki bu qoidalar qo‘llanilishi mumkin bo‘lmagan vaqtdagi 

faktlarni  ko‘rsatish  va  tegishli  asoslashlarni  tushuntirish  xatida  keltirish  zarur.  Aks  holda  bunday 

qoidalarni  qo‘llash  ushbu  vaziyatni  mazkur  qoidalarni  qo‘llashdan  bosh  tortish  deb  qaraladi  va 

korxona tomonidan buxgalteriya hisobi to‘g‘risidagi amal qilayotgan qonunchilikni buzish deb tan 

olinadi.  

Tushuntirish  xatining  mazmuni  korxonaning  joriy  investision  va  moliyaviy  faoliyatining 

asosiy  texnik-iqtisodiy  ko‘rsatkichlarini,  jumladan  korxona  ixtiyorida  qoladigan  foydaning 

taqsimlanishi yoki taqsimlanmasligi to‘g‘risidagi ma’lumotlarni o‘z ichiga oladi. Hisob siyosatining 

tovar-moddiy  zaxiralarni  baholash,  ularning  tayyorlanishi  va  ishlatilishi,  asosiy  vositalar  va 

nomoddiy  aktivlar  bo‘yicha  amortizatsiya  hisoblash  hamda  ular  faol  qismidan  foydalanishning 

samaradorligini  tahlil  qilish,  mahsulot  (ish,  xizmat)  realizatsiya  sidan  olinadigan  tushumlarni 

hisoblash  variantlari,  yangi  mahsulotlarni  ishlab  chiqishga  doir  turli  investision  loyihalarning 

rejalashtirilish  va  amalga  oshirilishi,  uning  sifatini  yaxshilash  va  hokazolar  bo‘yicha  batafsil 

ma’lumot beriladi.