Microsoft Word ìàíáà ëàò ëåê. doc

11.2.28. «Tarixi Shoh’uh’iy» 
«Tarixi Shoh’uh’iy» («Shoh’ruh’ (bek) tarixi») nomli asar muallifi X1X 
asrda wtgan farg’onalik tarixchi olim Niёz Muh’ammad Xwqandiydir. U taxminan 
1803 yili Qwqonda yirik h’arbiy xizmatchi oilasida twg’ilgan, Xudoёrxon 
qwshinida lashkarnavis, yani h’arbiy kotib lavozimida xizmat qilgan, 60-yillar 
boshlarida istefoga chiqib, ilmiy faoliyat bilan mashg’ul bwlgan. 
Niёz Muh’ammad keng malumotli kishi bwlib, «Niёziy» taxallusi bilan 
sherlar h’am ёzgan. Lekin, yirik tarixiy asari «Tarixi Shoh’uh’iy» bilan kwproq 
mashh’ur. Bu asar Qwqon xonligining 1709-1876 yillar orasidagi tarixi twg’risida 
mukammal malumot berib, unda ushbu xonlikka qaram bwlgan boshqa Toshkent, 
h’ozirgi Qirg’iziston, Qozog’istonning janubiy viloyatlari h’ududlarining ijtimoiy-
siёsiy tarixi h’am baёn etilgan. Unda Qwqon xonligining Buxoro, Sharqiy 
Turkiston va boshqa mamlakatlar bilan bwlgan iqtisodiy, siёsiy va madaniy 
aloqalari h’aqida h’am etiborga molik malumotlar keltirilgan. 
«Tarixi Shoh’uh’iy» asarining matni N.N.Pantusov tomonidan 1885 yili 
Qozonda chop etilgan. Ayrim parchalari V.V.Bartold, N.G.Mallitskiy va 
V.A.Romodin tarafidan rus tiliga tarjima qilingan. Bu asar T.K.Biysembiev 
tarafidan chuqur va atroflicha wrganilib, 1987 yili rus tilida Olma-Otada aloh’ida 
kitob chop etildi.