Microsoft Word ìàíáà ëàò ëåê. doc

11.2.27. “Tarixi jadidayi Toshkand” 
“Tarixi jadidayi Toshkand” (“Toshkentning yangi tarixi”) nomli asar 
Muh’ammad Solih’ Toshkandiydir. Uning twla ismi Muh’ammad Solih’ domla 
Rah’im Qoraxoja wg’li. Tarixchi 1830 yilda tug’ilgan, vafot etgan yili nomalum. 
Boshlang’ich malumotni bobosi mulla Abdurah’imxojadan, u Qiёt mah’allasida 
joylashgan Bekmuh’ammadbiy masjidida imom bwlgan, olgan, swng Beklarbegi 
va xoja Ah’ror madrasalarida wqigan. Farg’onaning Qwqon (1853 y.), Marg’ilon, 
Namangan va Wsh (1853 y.) shah’arlarida, keyinchalik Buxoro, Samarqand, 
Qarshi, Shah’risabz va boshqa shah’arlarda bwlib, madrasada olgan bilimini 
kengaytirdi. 1863 yildan boshlab, ilgari bobosi imomlik qilgan masjidda imom 
bwlib xizmat qildi, ayni paytda dars h’am berib turdi. 
Muh’ammad Solih’ turli ilmlar, tarix, geografiya, adabiёt, tibbdan xabardor 
bwlgan keng malumotli kishi edi, lekin uning tarixga rag’bati kwproq bwlgan. U 
Abu Toh’irxoja(X1X asr)ning “Samariya”siga wxshash Toshkent, uning tarixi va 
osori atiqalariga bag’ishlab bir asar ёzishni kwpdan orzu qilib yurgan va nih’oyat, 
1863-1888 yillari maqsadiga erishgan. Bu asar “Tarixi jadidayi Toshkand” deb 
ataladi va ikki jilddan iborat. 
 
Birinchi jildda qadim zamonlardan to XU asr oxirigacha Sharq 
mamlakatlarida, shuningdek Wrta Osiёda bwlib wtgan voqealar, ikkinchi jildda esa 
Qwqon xonligining XU asr oziridan Zah’iriddin Muh’ammad Bobur davridan to 
X1X asrning 80- yillarigacha bwlgan ijtimoiy-siёsiy ah’voli, madaniy h’aёt 
h’aqidagi qimmatli malumotlarni uchratamiz. 
Asar h’ali biron tilga tarjima qilinmagan. Qwdёzma nusxalari mavjud. Faqat 
Toshkentda, WzR FA Sharqshunoslik institutida uning uch nusxasi mavjud, tartib 
raqamlari  № 7791, 11072-73, 5732. Kitob va uning muallifi twg’risida 
A.Wrinboev, O.Bwrievlar 1983 yili “Toshkent Muh’ammad Solih’ tavsifida (X1X 
asr)” nomli risola chop etganlar. 

---

 
146