Meyorlashtirish asoslari” fanidan ma’ruzalar matni

9.2. Ish vaqtini fotografiya asosida kuzatish nitajalarini tahlil qilish tartibi

Olingan ma’lumotlarni analiz qilish quyidagicha amalga oshiriladi:

1) ish va tanaffus vaqtining qancha davom etganligi hisoblanadi va kuzatuv varaqasining “Davom etishi” grafasiga yozib boriladi har kuzatuv turining davom etishi unga yondosh bo‘lgan undan oldingi ko‘rsatkich vaqtidan ayrilib tashlash yo‘li bilan aniqlanadi. Shu tariqa ishchining barcha ish harakatlari va tanaffus vaqtlarining davom etishi hisoblab chiqiladi;
2) kuzatuv davomida barcha ish harakatlariga va tanaffuslarga sarf bo‘lgan hamma vaqt “Ish vaqtining davom etishi” grafasining vertikal ustuni bo’yicha tashlab chiqiladi.
Bu vaqt yig‘indisi kuzatuvchi bir smena davomida olib borilgan bo‘lsa smenaning davom etish vaqtiga teng bo‘lishi kerak. Agar smenaning bir qismi ichida o‘tkazilgan bo‘lsa shu vaqt yig‘indisiga teng bo‘ladi.
3) kuzatuv natijalarini tahlil qilish uchun ish varaqasining “indeks” grafasiga har bir kuzatuv vaqti raqam bilan belgilanadi. Ishchining bevosita ish bilan band bo‘lgan vaqti sarfi (OI) 1 Raqami, ish o’rniga xizmat ko‘rsatish vaqti 2 Raqami va xokazolar bilan belgilanadi;
4) bir xil turdagi vaqt sarfi hisoblab chiqiladi, so‘ngra kuzatuv varaqasidagi bir xil shartli belgi bilan belgilangan kuzatuvga sarflangan vaqtlar jami hisoblab chiqiladi va kuzatuv varaqasining jami vaqt grafasiga yoziladi;
5) ish vaqtining xaqiqiy balansi tuziladi va bu ma’lumotlar ish vaqtining normativ balansi bilan solishtiriladi.
Tashkiliy-texnikaviy tadbirlar ishlab chiqarish. Bu bosqich ish vaqtining fotografiya qilishning oxirgi bosqichidir. Bunda normalovchi master ishchilar bilan birga ish vaqtida isrof bo‘lgan vaqtni analiz qilish asosida ishga bog‘liq bo‘lgan yoki bo‘lmagan yoki bekor turib qolish xollarini shuningdek befoyda va tasodifiy ishlarni bartaraf qilishga, ish joyini tashkil etish va unga xizmat ko‘rsatishni yaxshilashga ish joyiga xizmat ko‘rsatishni qisqartirishga qaratilgan tashkiliy-texnikaviy tadbirlarni belgilab chiqadi.
Bu tadbirlarni amalga oshirish ish kunida operativ vaqt salmog’ining oshishiga imkon berishi kerak. Ish vaqtida isrofgarchiliklarga yo‘l qo’ymaslik natijasida extimol tutilgan mehnat unumdorligini oshirish ko‘rsatkichlari quyidagi formula bilan aniqlanadi: