“Meyorlashtirish asoslari” fanidan ma’ruzalar matni

=
M
Nc
 
(10.3) 
Bu yerda: 
A –
aylanib chiqishlar soni; 
M –
momentlar soni; 
Nc –
kuzatiladigan ob’yektlardagi ishchilar soni. 
4) bir aylanib chiqishga ketadigan vaqt aniqlanadi: 
t
a
=
s
k
A
T
(10.4) 
Bu yerda: 
T
k 
–
kuzatuvning davom etish vaqti. 
Yuqoridagi ma’lumotlar aniqlangandan so’ng kuzatuvni boshlash mumkin. 
Kuzatuv o‘tkazish bosqichida kuzatuv natijalari kuzatuv varaqasiga yozib boriladi. 
Varaqaning birinchi betida umumiy ma’lumotlar keltiriladi. Ikkinchi betiga mahsus 
belgilar yordamida kuzatuv natijalari yoziladi. Bunda kuzatuvning har bir momenti 

---

70 
nuqtalar yoki chiziqlar soni asosida belgilanadi. Bu momentlar sonini tezlik bilan 
sanab chiqish imkonini beradi. Xronometraj kuzatish varaqalari ilova tarzida 
beriladi. 
Xronometraj kuzatuvi ish vaqtini fotografiya asosida kuzatish natijalariga 
asoslangan xolda o‘tkazilar ekan, biz o‘z navbatda ish vaqtini fotografiya asosida 
kuzatish mohiyatini chuqurroq o‘rganishimiz shartdir. 
8
.1-jadval 
Xronometraj qatorlarining barqarorlik koeffitsienti
Ish 
unumining 
davom 
etish vaqti, minut 
Bajarish usullari 
hisobida 
Mashinada 
Mashina. 
va 
qo‘lda 
Qo‘lda 
5 gacha 
1,2 
1,6 
2,0 
6-15 
1,2 
1,5 
1,8 
16-30 
1,1 
1,4 
1,6 
30 dan yuqori 
1,1 
1,3 
1,5 
8.2-jadval 
Moment kuzatuvning chiziq va nuqta ko’rinishidagi shartli belgilari 
Ish 
vaqti 
sarfida 
momentlar soni 
Shartli belgilar 
Ish vaqti sarfida 
momentlar soni 
Shartli 
belgilar 
1 
7 
2 
8 
3 
9 
4 
10 
5 
11 
6 
20 

---

71