Mexanizatsiyalash m u h a n d isl a r iin st it u t I

Ttishuncha so‘z bilan uzviy bogliq. 
Ular o‘rtasidagi aloqadorlik 
tafakkur va  til  o‘rtasidagi  boglanishning  konkret  tarzda  namo­
yon  bolishidir.  Tushunchalar  so‘z  (talaba,  universitet,  qog‘oz) 
va  so‘z  birikmalari  ( 0 ‘zbekiston  Milliy universitetining  talabasi, 
0 ‘zbekiston Milliy universiteti, rangli qog‘oz) yordamida ifodala- 
nadi.  Lekin  bundan  tushuncha  va  so‘z  aynan  bir  xildir,  degan 
xulosa  kelib  chiqmasligi  kerak.  Ba’zi  so‘zlar  (ammo,  Chunki, 
uchun  va  h.k.)  hech bir  tushunchani  ifodalamasligi  ham buning 
sabablaridan  biridir.  Bitta  tushuncha  har  xil  tillarda,  ba’zan  bir 
tilda  ham  turli  xil  so‘zlar  bilan  ifodalanadi.  Tildagi  omonim  va 
sinonim  so‘zlarning  mavjudligi  esa  so‘z va  tushunchaning  aynan
210

---

emasligidan  dalolat  beradi.  Ayrim  so‘zlarning  ko‘p  ma’noliligi 
ba’zan  tushunchalarni  aralashtirib  yuborishga  olib  keladi.  Shu 
sababdan  kundalik  hayotda  qo‘llanadigan  til  bilan  ilmiy  til  bir- 
biridan farq qiladi.  Ilmiy til tabiiy til,  sun’iy til va maxsus termin 
(atama)lardan tashkil topadi.