Mexanik kattaliklarni o’lchash Reja

Fotoelektrik o’lchagilar yorug’lik energiyasini elektr toki energiyasiga aylantirib beradi va fotoelementlar deb yuritiladi. Ular texnologik parametrlar - harorat, eritma konsentrasiyasi, suyuqlik va sochiluvchi moddalarning, paxta mahsulotlarining bunkerlardagi balandligini o’lchash, kuzatish uchun, sanaladigan yakka buyumlarni hisoblash va sifatsizligi bo’yicha navlarga ajratish va boshqalar uchun qo’llaniladi.
Fotoelementlar elektron emissiyali, fotoqarshilikli va ventilli turlarga bo’linadi.
Elektron emissiyali fotoelemenglarda yorug’lik energiyasi ta'sirida elektronlar emissiyasi vujudga keladi va bu erkin elektronlar manba kuchlanishi U_M ta'sirida elektr zanjiri bo’yicha harakat qiladigan fototok I_Φ ga aylanadi.


30- rasm. Elektron emissiyali fotoelement:
a - tuzilishi; б - sxemasi; в - tavsif grafigi.
30- rasmda emissiyali fotoelement, uning elektr zanjiri va tavsif grafigi I_Ф (Ф) ko’rsatilgan. Fotoele­ment ichidan havosi so’rib olingan (vakuumli) yoki inert gaz - argon bilan to’ldirilgan shisha ballondan va unga o’rnatilgan anod 1 va katod 2 elektrodlardan tuzilgan bo’ladi. Anod doyra shaklidagi plastina yoki halqadan, katod esa shisha ballonning ichki devoriga yopishtirilgan yorug’lik sezuvchanligi yuqori bo’lgani ko’pincha surma -seziy qatlamidan iborat bo’ladi.
Fotoelement zanjiri 150-200V o’zgarmas kuchlanish U=const manbaiga ulanadi. Fotoelementga yorug’lik tushganda hosil bo’ladigan fototok
I_Φ=k_ΦΦ,
bu erda k_Φ - mutanosiblik koeffisienti, fotoelementning sezuvchanligi

S _Φ= ΔI_{Φ =} мA

Δ_Φ лм
S urma - seziy fotoelementlarining sezuvchanligi 150 - 200 мА gacha etadi. лм


O ddiy vakuumli fotoelementlarda bu kattalik 20 ... 30 мА dan oshmaydi. лм