Mexanik hodisalar jismlarning muvozanati oddiy mexanizmlar

Ishqalanish kuchini o‘lchash jadvali
Yuksiz dinamometr 
ko‘rsatishi (N)
Taxtachaga  qo‘yilgan 
yuk  massasi (kg)
Yukli holatda  dinamometr 
ko‘rsatishi (N)
Elastiklik kuchini o‘lchash jadvali
Yuk  osilganda  dinamometr 
ko‘rsatishi (N)
Yuk  harakatlanganda 
dinamometr ko‘rsatishi (N)
Rezina  qo‘yilganda 
dinamometr ko‘rsatishi (N)
1. Nima sababdan taxtacha ustiga yuk qo‘yilganda ishqalanish kuchi ortadi?
2. 3-tajribada  rezinani  ikki  buklab  bog‘lansa,  dinamometr  ko‘rsatishi  qanday 
o‘zgaradi?
3. Og‘irlik kuchini tarozi yordamida o‘lchasa bo‘ladimi?

---

55
20-MAVZU
BOSIM VA UNING BIRLIKLARI
Bitta mixni olib, yupqa taxtaga uchini qaratib, orqasiga bolg‘a bilan 
urilsa, mix taxtaga oson kiradi. Agar taxtaga mixni qalpog‘i tomoni bilan 
qo‘yib uchiga bolg‘a bilan urilsa, mix taxtaga kirmaydi. Har ikkala holda 
ham bolg‘aning zarb kuchi bir xil bo‘lsa-da, natija har xil bo‘lishiga sabab 
nima? Buning sababi shundaki, mixning taxtaga kirishi kuch kattaligidan 
tashqari, qo‘yilgan yuzaga ham bog‘liq bo‘lar ekan.