Мевачилик ва сабзавотчилик

Mulchalash. Mulchalash deb, tuproq betini go‘ng, torf, poxol, qog‘oz va bosh-qalar bilan yupqa qilib yopishga aytiladi. Mulchalash begona o‘tlarning o‘sishiga to‘sqinlik qiladi, erni qatqaloqlanishdan saqlaydi va suvni kam bug‘lantiradi hamda harorat o‘zgarishining sutkalik amplitudasini kamay-tiradi. Qora mulcha tuproqning yaxshi qizishiga yordam beradi; och tusdagi mulcha esa quyosh nurini qaytarib, aksincha, tuproqni ortiqcha qizib ketishdan asraydi. Mulchalash natijasida tuproqning suv, havo va harorat rejimi yaxshilanadi, tuproq mikroorganizmlarining faoliyati uchun eng qulay sharoit tug‘iladi. Yerlarni mulchalash, o‘toq qilish va o‘simliklar atrofidagi tuproqni yumshatishga qilinadigan xarajatlarni kamaytirish bilan birga, ko‘p hollarda hosildorlikni sezilarli darajada oshiradi.
Motigalash va chopiq qilish. Begona o‘tlarni yo‘qotish va o‘simliklar
atrofidagi tuproqni yumshatish maqsadida ekin motigalanadi. Motigalash maysalar to‘la ko‘karib chiqqandan yoki ko‘chatlar to‘la tutib olgandan keyinroq boshlanib, bu. Chopiq qilish o‘simliklarni past harorat ta’siridan himoya qilish vositasi sifatida xizmat qiladi. Masalan, bahorda qora sovuqlar bo‘lishi kutilganda, pomidor va boshqa issiqsevar o‘simliklar chopiq qilinadi. Ba’zan sabzavot ekinlarining kasallik va zararkunandalariga (karam pashshasi yoki qorapochaga) qarshi kurashash maqsadida ham ekin chopiq qilinadi.
Ortiqcha namiqqan zax yerlarni chopiq qilish tuproqning yaxshi shamollashiga va selgishiga yordam beradi. Lekin sug‘orilmaydigan qurg‘oqchil mintaqalarda ekinni chopiq qilish tuproqning qurib qolishiga va hosildorlikning pasayishiga olib keladi.
Motigalashdagi singari, chopiq qilishda ham tuproq albatta nam bo‘lishi kerak, ya’ni u yomg‘ir yoqqanda yoki er sug‘orilgandan keyin o‘tkaziladi va ekinlarning yoppasiga hosil to‘plash davrida to‘xtatiladi.