Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш 1

маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш»
 
187 
Марказий Осиё мамлакатларининг ташқи савдо айланмаси 2010-2013 йилларда 
қарийб 1,5 марта кўпайган. Алоҳида мамлакатларда бу кўрсаткичлар фарқ қилади. 
Ўзбекистонда бу кўрсаткич мос равишда 1,27 мартани ташкил этди.
Марказий Осий мамлакатларининг асосий савдо шерикларидан бири бўлмиш 
Россия сўнгги йилларда АҚШ ва Европа Иттифоқининг санкциялари остида 
қолмоқда. Натижада, унинг иқтисодиётида чўкиш кузатиляпти. Бу эса мазкур 
мамлакатнинг Марказий Осиё мамлакатлари билан савдо алоқаларига таъсир 
кўрсатаётгани шубҳасиз. Масалан, Россиядаги иқтисодий чўкиш ўзбек 
автомобилсозлик саноатининг экспорт кўрсаткичлари пасайишига олиб келгани 
сир эмас. 
Шунингдек, Хитой ҳукумати ҳам ўз иқтисодиётини юқори технологияларга 
асосланган ҳолда қайта ташкил этиш сиёсатини юритмоқда. Шу боис, мамлакатда 
иқтисодий ўсиш суръатлари бироз пасайган. 
Марказий Осиё мамлакатлари, хусусан, Ўзбекистон асосий эҳтиёжларини ўз 
иқтисодиётида тузилмавий ўзгартиришлар қилиш орқали ички имкониятлари 
эвазига қондириш йўлини танлади. Демакки, энди импорт ўрнини қоплайдиган 
маҳсулотлар кўпайиб бориши кутилмоқда.
Ўтган йиллар мобайнида Ўзбекистоннинг экспортдаги улуши ҳам ўсганини 
кўришимиз мумкин.
 Ўзбекистоннинг экспортидаги улуши 
Манба: Мамлакатлар статистика хизматлари маълумотлари асосида муаллиф 
томонидан ҳисобланган 
Жадвалдан кўриниб турибдики, Қозоғистоннинг минтақа экспортидаги 
улуши 2010 йилдаги 70,2 фоиздан 2016 йилда 62,4 фоизга тушган. Ўзбекистоннинг 
улуши эса сезиларли даражада ўсган: 2010 йилда 15,2 фоиз бўлган бўлса, 2016 
йилда 20,7 фоизга етган. Бошқа мамлакатларнинг улуши эса сезиларли даражада 
ўзгармаган.
Марказий Осиё мамлакатларининг иқтисодий хусусиятлари турлича 
эканлиги ва ундаги иқтисодий сиёсат йўналишларининг фарқ қилиши натижасида 
0
20
40
60
80
100
120
Йиллар 2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
70,2 
70,5 
70,1 
70,1 
68,4 
63 
62,4 
11,3 
14 
16,2 
15,6 
17,3 
16,7 
12,8 
15,2 
12,6 
11 
11,9 
11,8 
17,1 
20,7 
2 
1,9 
1,6 
1,7 
1,6 
2 
2,7 
1,3 
1 
1,1 
0,7 
0,9 
1,2 
1,5 
Тожикистон 
Кирғизистон 
Ўзбекистон 
Туркманистон 

---

«Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг