Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш 1

 
 

---

«Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг 
маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш»
 
220 
Фойдаланилган адабиётлар рўйхати 
1. Умаров С.Р. Қишлок хўжалигига инвестицияларни жалб этиш ва улардан 
самарали фойдаланиш: и.ф.н. дисс. автореферати: БМА - Т., 2008. -22 б. 
2. Мустафақулов Ш.И. “Ўзбекистонда инвестицион муҳит жозибадорлигини 
оширишнинг илмий-услубий асосларини такомиллаштириш” мавзусидаги 
докторлик диссертация иши автореферати. Тошкент. 2017 й. 
3. Алматова Д.С. Тадбиркорлик фаолиятига инвестиция жалб қилишнинг 
минтақавий хусусиятлари. Монография. –Т.: «Ношир», 2013. 194 б. 
4. Пардаев М.Қ., Пардаев О.М. Қашқадарѐ вилояти иқтисодиѐтини 
ривожлантиришда инновациялардан фойдаланишнинг ташкилий-иқтисодий 
механизмларини такомиллаштириш// Инновацион ривожланиш асосида 
миллий иқтисодиѐтни модернизациялаш: муаммолари, ечимлари ва 
истиқболлари. –2015, 22 б 

---

«Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг 
маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш»
 
221 
5-ШЎЪБА. МЕВА-САБЗАВОТ ЕТИШТИРИШ ВА ҚАЙТА ИШЛАШ 
СОҲИСДА ТАШКИЛИЙ-ИҚТИСОДЙ МУНОСАБАТЛАРНИ 
ТАКОИЛЛАШТИРИШ ВА КЛАСТЕРЛАРНИ ТАШКИЛ ЭТИШ 
ҚИШЛОҚ ХЎЖАЛИГИ КОРХОНАЛАРИНИНГ РАҚОБАТБАРДОШЛИК 
КЎРСАТКИЧЛАРИНИ ОШРИШ ИМКОНИЯТЛАРИ 
Сирожиддинов Икромиддин НамМҚТИ доценти 
 
Миллий ва жаҳон миқёсидаги иқтисодий тараққиётнинг замонавий 
босқичида ишлаб чиқарилаётган қишлоқ хўжалик маҳсулотлари етиштириш, қайта 
ишлаш ва сотишнинг борасидаги фаолият тобора муракаблашиб бормоқда. Ушбу 
тармоқда маҳсулот ва кўрсатилаётган хизматлар сифатини узлуксиз таъмин этиш 
ва ошириб боришнинг асосий мезони рақобатбардошлик ҳисобланади. 
Рақобатбардошликни ошириш нафақат маҳсулот (товар ва хизматлар) кўламида, 
балки корхона, ҳудуд ва яхлит мамлакатга, миллий иқтисодиётга хос бўлиб, 
иқтисодиётни барқарор суръатларда ривожлантиришнинг асосий воситаси 
сифатида муҳим ўрин эгаллайди.
Глобал рақобат муҳити шароитида қишлоқ хўжалик соҳасида фаолият 
кўрсатувчи барча ишлаб чиқарувчилар, деҳқон ва фермер хўжаликлари, томорқа ер 
эгалари, агрокорхоналар каби хўжалик юритувчи субъектларнинг аграр бозорларда 
муваффақиятга эришиши, кўп жиҳатдан хўжалик фаолиятини оқилона 
режалаштириш, аниқ мақсадлар белгилаш, бошқарув қарорларининг ўз вақтида 
қабул қилиниши билан боғлиқ. Бу эса хўжалик ўз имкониятлари ва истиқболи 
ҳақидаги зарур ахборотлар билан қуролланганлик, уларнинг сифати, ишончлилиги 
ва ўз вақтидалигига боғлиқ. Бу табиий иқлим шароитлари юқори даражада таъсир 
этувчи аграр тармоқда рақобардошликни таъминлашда яна бир қатор омиллар 
таъсирини эътибордан четда қолдирмасликни талаб этади.
Мамлакатимизда мавжуд бозор иқтисодиётининг ҳозирги босқичида аграр 
бозорларда рақобатнинг шаклланишига таъсир этувчи муҳим шартларга 
қуйидагиларни киритиш мумкин:
- ҳар бир қишлоқ хўжалиги маҳсулоти ишлаб чиқарувчи ҳамда уни етказиб 
берувчиларнинг тўлиқ иқтисодий (хўжалик) мустақиллиги;
- қишлоқ хўжалиги маҳсулоти ишлаб чиқарувчилар фаолиятининг бозор 
коньюктураси ўзгаришларига юқори даражада боғлиқлиги;
- харидор талаби учун курашда барча ишлаб чиқарувчилар ва 
сотувчиларнинг деярли бир хил шароитларда фаолият кўрсатиши.
Айнипайтда “рақобатбардошлик” тушунчасини талқин этишда турли 
ёндашувлар мавжуд. Машҳур австриялик иқтисодчи, иқтисодий ривожланишнинг 
эволюцион назарияси асосчиси, Й.Шумпетер рақобатни инновация ва инновацион 
фаолият, янгиликни эскилик билан кураши сифатида таъриф беради. Аксарият 

---

«Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг