Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш 1

маркетинг стратегиясини ишлаб чиқиш»
 
216 
шунинг учун даромадлар ортганда талаб ортади ва аксинча, даромадлар 
пасайишида жуда тез пасаяди.
Баҳо бўйича эластиклик коэффициенти қатор омимлларга боғлиқ бўлиб, 
улардан энг муҳимлари қуйидагилардир: 
- ўрин алмашувчанлик (товарда субститутлар қанча кўп бўлса, унга талаб 
шунча эластик бўлади); 
- товарнинг истеъмолчи бюджетидаги улуши (улуш қанча юқори бўлса, бу 
товарга талаб эластиклиги шунча юқори); 
- вақт омили (вақт ўтиши билан талаб эластик бўлиб қолади); 
- товарни қўлга киритиш имкони (товар етишмовчилиги кучли бўлса, талаб 
эластиклиги паст бўлади); 
- товар билан қондирилган эҳтиёжнинг интенсивлиги (ҳар куни ёки 
даврий).
Агар баҳо бўйича эластикликни яхлит озиқ-овқат бўйича ва алоҳида 
маҳсулотлар бўйича кўриб чиқилса, у гўшт ва гўшт маҳсулотлари учун энг юқори 
бўлади.
Талабнинг классик қонуни бошқа тенг шароитларда баҳонинг пасайиши 
талабнинг ортишига олиб келади, деб тахмин қилади ва аксинча. Бироқ озиқ-овқат 
бозорида бу қонуннинг амал қилиши истеъмолнинг эришилган даражасига боғлиқ. 
Истеъмолнинг ўсиб борувчи даражасида талабнинг ортишини кутиш қийин, чунки 
истеъмол бозори бошқа секторларидан фарқли равишда озиқ-овқат бозори талаб 
томонидан анъанавий ва барқарор.
Аҳоли даромадларининг пасайиши, асосий озиқ-овқат маҳсулотлари 
баҳоларининг иш ҳақи ўсишига монанд бўлмаган кўтарилиши кўп жиҳатдан харид 
қобилиятини ва озиқ-овқат товарларининг истеъмол даражасини белгилайди.
Озиқ-овқат таъминоти аввалгидек чоралар мажмуасини тақозо этувчи 
мураккаб муаммолар қаторида қолмоқда. Бу чоралар агросаноат мажмуасининг 
озиқ-овқат фондининнг шаклланишини, озиқ-овқатга эга бўлишнинг жисмоний ва 
иқтисодий 
имконини 
таъминловчи 
асосий 
манба 
сифатида 
самарали 
ривожланишни таъминлаш лозим.
Озиқ-овқатга жисмонан эга бўлиш имкони савдо тармоғида озиқ-овқатнинг 
аҳолига зарур миқдори ва ассортиментини таъминлаш воситасида, шунингдек уни 
истеъмолчиларга махсус қабул қилинган нормаларда етказиб бериш орқали 
кафолатлаш лозим.
Озиқ-овқатга эга бўлишнинг иқтисодий имконияти аҳолининг турли 
ижтимоий гуруҳлари томонидан озиқ-овқатни сотиб олиш имкониятини 
характерлайди, озиқ-овқат маҳсулотларига баҳоларнинг даражаси билан 
даромадларнинг мувозанатини қувватлаб туриш орқали кафолатлаш зарур.

---

«Мева-сабзавотларни етиштириш, қайта ишлаш ва сотишнинг