Meva – sabzavot maxsulotlarni saqlash texnologiyasi

Kartoshkaning o'sishiga qarshi ishlatiladigan preparatlar

T/r	Preparat Nomi	Qo'llash tartibi va Dozasi
1	2	3
1	M – 1 (b – naftil sirka kislotasining natriyli tuzi	Moysimon qora–qo'ng'ir suyuqlik. Undan maydalangan tuproqqa aralashtirib 3,5 % li dust tayyorlanadi. Ana shu qorishma fevral– mart oylarida saqlanayotgan kartoshkaga sepiladi. 1 tonna kartoshkaga 3 kg miqdorda ishlatiladi. Qorishma sepilgandan keyin efir uchib ketmasligi uchun polietilen bilan yopish maqsadga muvofiq.
2	Gidrazid malein kislotasining natriyli tuzi (GMK)	Bu preparatning suvli eritmasi kartoshkani yig'ishtirib olishga 12–15 kun qolganda dalada o'simlikka purkaladi. Uning miqdori 1 gektar joyga 3 kg hisobidan tayyorlanadi. Bu preparat suberinning hosil bo'lishiga qarshi ta'sir ko'rsatmaydi.
3	Nonanol (nonil spirti)	Aktiv ventilyasiya qo'llaniladigan omborxona-larda foydalaniladi. 1 m^3 havoga 0,1 g miqdorida purkaladi. Nonanol parlari bilan kartoshka tuganaklari 7–10 sutka davomida shamollatiladi. Bunda o'simliklar qorayguncha davom ettiriladi. Qayta ishlov 8–10 sutkadan keyin yana o'tkaziladi
4	Preparat TB (2,3,5,6–tetraxlorbenzol)	Bu preparat urug'likka mo'ljallangan kartoshkalar o'sishining oldini olish uchun qo'llaniladi. Kukun holidagi preparat 3 kg miqdorida 1 tonna kartoshkaga changlanib, ishlov beriladi
5	Gidrel	AN.Bax nomidagi Bioximiya instituti tomoni-dan tavsiya etilgan. Preparatning 0,2 – 0,5 % li suvli eritmasi ishlatiladi. 1 tonna kar-toshkaga 1 litr eritma miqdorida ishlatiladi
6	Tezlashtirilgan elektron potoki bilan nurlantirish	Kartoshka bo'yicha ilmiy – tekshirish insti-tuti tomonidan tavsiya etilgan. Kartoshka saqlashga qo'yishdan oldin nurlantiriladi. Uning dozasi 20 – 30 krad bo'lishi kerak.

Ovqatga ishlatiladigan kartoshkalarni saqlashning tugallanish bosqichida tovar ishlovi berilib saralanadi. Tovar ishlovi berishning eng ko'p tarqalgan usuli qo'l kuchi yordamida saralash hisoblanadi(A1, X2).

Qancha miqdorda yo'qotishlarga yo'l qo'yilganligini quyidagi formula yordamida hisoblanadi:

Y = M + A + T + R

Bu erda:

Y – yo'qotish (%);

M – massasining kamayishi (tabiiy kamayish), (%);

A – absolyut chiqit (%);

T – texnik chiqit (%);

R – o'sgan tuganaklar (%).

Massasining kamayishi, ya'ni tabiiy kamayish miqdori quyidagi formula yordamida topiladi:

Bu erda:

M – massasining kamayishi (%);

V₁ – saqlashga qo'yilgan kartoshka massasi, T;

V₂ – sifatli kartoshka massasi, T.