Meva – sabzavot maxsulotlarni saqlash texnologiyasi

Mahsulotlarni saqlash asoslari (Ya.Ya.Nikitinskiy bo'yicha)

Guruhlar	Guruhchalar	Guruhchalarga izohlar
1	2	3
I. Bioz	A. Yeubioz	Tirik hayvonlar, qushlarni va tirik jonivorlarni ushlab turish va tashish
	B. Gemibioz	Meva va sabzavotlarni barra holida saqlash
II. Anabioz	A. Termoanabioz (psixro va krioanabioz)	Mahsulotlarni sovuqda yoki muzlatilgan holda saqlash
	B. Kseroanabioz	Mahsulotlarni qisman yoki umuman quritib saqlash
	V. Osmoanabioz	Mahsulotni osmotik bosimini ko`tarib saqlash
	G. Asidoanabioz	Mahsulotda kislotali muhitni kislota yordamida yaratib saqlash
	D. Narkoanabioz	Anestezik moddalar qo'llab saqlash
III. Senoan- Abioz	A. Asidosenoanabioz	Mahsulotda kislotali muhitni ma'lum toifadagi mikroorganizmlar yordamida vujudga keltirib saqlash
	B.Alkogolesenoanabioz	Mikroorganizmlar ishlab chiqqan spirt yordamida konservasiya qilib saqlash
IV. Abioz	A. Termosterilizasiya	Yuqori haroratda qizitib saqlash
	B. Fotosterilizasiya	Saqlashda turli nurlarni qo'llash
	V. Kimyoviy sterilizasiya	Saqlashda mahsulotni buzadigan mikroorganizmlarga qarshi antiseptiklar qo'llash
	G. Mexanik sterilizasiya	Filtrasiya qilib saqlash

Bioz. Mahsulotlar bioz usulida tirik holda saqlanadi. Ushbu usulda saqlashning asosi tirik organizmlarning tabiiy immunitet xossalari hisoblanadi. Bioz usuli eubioz va gemibioz turlariga ajratiladi.

Tirik organizmlarni foydalanishgacha saqlash eubioz turiga kiradi. Uy hayvonlari, qushlar, baliqlar va boshqa tirik organizmlar foydalangunga qadar tirik holda eubioz usulida saqlanadi. Ushbu usul xalqni go'sht va go'sht mahsulotlari bilan ta'minlashda katta ahamiyatga ega.

Mahsulotlarni qisman bioz usulida saqlash gemibioz (“gemi” so'zi grekcha bo'lib yarim degan ma'noni beradi) usuli deb yuritiladi. Mahsulotlarni gemibioz usulida saqlaganda ularning tabiiy saqlanish xususiyatiga asoslaniladi. Mahsulotlar ma'lum muddatgacha barra holida bo'lishi mumkin. Bunda har bir mahsulotning o'ziga xos xususiyatlari hisobga olinishi lozim. Mahsulotlarning tirik holida saqlanish muddati turlicha bo'ladi. Masalan, kartoshka ayrim sabzavotlarga qaraganda ko'proq, qovunning esa uzoq saqlashga mos navlari boshqa navlarga nisbatan uzoq saqlanadi.

Mahsulotlarni uzoq vaqt barra holida saqlash uchun havoning
harorati va namligini boshqarish lozim. Aks holda mahsulotlar
tezda buzilib, sifati pasayadi.