Metrologiya va standartlashtirish

O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rtamaxsus ta’lim vazirligi


Namangan muhandislik-qurilish instituti
“Informatika va AT” kafedrasi


Sirtqi bo’limi
“METROLOGIYA VA STANDARTLASHTIRISH”
FANIDAN
MUSTAQIL ISH


MAVZU: Metrologiyaning aksiomalari
Bajardi: Jabbarov Bahrom 71 ATT- gurux talabasi
Qabulqildi: fan o`qituvchisi “Dotsent” XASHIMOV S.


NAMANGAN-2022

Mavzu: Metrologiyaning aksiomalari.

Kirish
Xar bir fanda bo`lgani kabi metrologiyada xam talaygina aksiomalarni ko`rishimiz mumkin. Lekin xozir biz shulardan uchta, eng asosiy va umumiylarini ko`rib chiqmoqchimiz. Ushbu aksiomalar xar qanday o`lchashlar uchun xos bo`lib, bu o`lchashlar xox oddiy, xox murakkab bo`lsin, xox yuzaki, xox aniq bo`lsin, xox tezlashtirilgan, xox mukammal bo`lsin, ularning barchasida shu aksiomalarning uyg`unlashganini ko`rishimiz mumkin.Agar o`zga sayyoraliklar kelib bizga aynan shunday, bekami-ko`st, mutlaqo aniq o`lchaydigan asbob olib kelib berishganda xam quyidagi paradoks bo`lishi tabiiy. Metrologik nuqtai nazardan o`lchash vositasining muayyan metrologik tavsiflari mavjud bo`lib, bu tavsiflarga ega bo`lgandan so`nggina biz olingan natijani baxolashimiz mumkin. Biz aytayotgan o`lchash vositasini metrologik tavsiflash uchun undan xam aniq o`lchaydigan boshqa asbob kerak bo`ladi. Bu xuddi analginning tarkibida kofein bor, kofeinning tarkibida kodein, kodeinning tarkibida esa analgin bor degandek gap. Xullas, kattalikning chinakam qiymatini o`lchab bo`lmaydi. Modomiki, chinakam qiymatni o`lchash imkoni yo`q ekan, o`lchash amalida qiymati unga yaqin bo`lgan va uni o`rniga ishlatilishi mumkin bo`lgan boshqa qiymat, ayni xaqiqiy qiymat qo`llaniladi. Bu xususda metrologiyaning uchta asosiy postulatlari mavjud.


Metrologiya haqida