Метрология, стандартлаштириш ва сифатни бошқариш

I. “Метрология стандартлаштириш ва сифатни бошқариш” фанидан амалий машғулотлар режаси
1-амалий машғулоти (4 соат )

Метрология. Метрология хақида Республика қонунлари ва асосий вазифалари

Ўқув модули

1. Метрология фанини мақсад ва вазифалари 2. Метрология ҳақида “Республика” қонуни.
Метрология фан сифатида ўлчашлар, уларга боғлиқ ва тегишли бўлган қатор масалаларни ўз доирасига олади. Метрология аслида юнончадан олинган бўлиб , ўлчаш, ўлчам, нутқ, мантиқ, илм ѐки фан маъноларини билдиради. Умумий тушунчасини оладиган бўлсак, метрология-ўлчашлар ҳақидаги фан.
Инсон ақл-идроки, заковати билан ўрганаѐтган, шакллантираѐтган ҳамда ривожлантирган қайси фанни унинг йўналишини олмайлик, албатта ўлчашларга, уларнинг турли усулларига, ўзаро боғланишларига дуч келамиз. Бу ўлчаш усуллари ва воситалари ѐрдамида уларнинг бирлигини, ягона ўлчашни талаб этилган аниқликда таъминлаш метрология фани орқалигина амалга оширилади. Шу сабабдан ҳозирдаги қайси бир фан, илмий йўналиш, у ҳоҳ табиий, ҳоҳ ижтимоий бўлмасин, албатта у ѐки бу даражада метрология билан боғлиқ. Инсон қўли етган,фаолияти доирасига кирган аммо ўлчашлар ва уларнинг воситалари ѐрдамисиз ўрганилган, изланган ҳамда кўзланган мақсадларга эришиш мумкин бўлган бирорта йўналиш йўқ.Шунинг учун ҳам метрология, стандартлаштириш ва сертификатлаштириш асосларини билиш, уни ўз мутахассислиги доирасида тушуниш ва амалий қўллаш техника ва технология соҳаларидаги бакалавриат йўналишлари битирувчилари учун муҳим омиллардан бири бўлиб ҳисобланади.
"Метрология, стандартлаштириш ва сертификатлаштириш фани техника, менежмент ва маркетинг соҳалари йўналишларида бакалаврлар ва мухандислар тайѐрлашда ўтилиши лозим бўлган фанлардан ҳисобланади. Олий таълим андозасидан келиб чиқиб, ушбу фан талабаларда метрология, стандартлаштириш ва сертификатлаштириш бўйича зарур ва етарли бўлган асосий тушунчаларни шакллантиради.
"Метрология, стандартлаштириш ва сертификалаштириш фанини ўрганишдан мақсад: талабаларда халқ хўжалигининг техника-технология, менежмент ва маркетинг соҳаларидаги ишлаб-чиқариш, савдо, назорат ва истеъмол билан боғлиқ бўлган турли метрологик, сифат бошқаруви ва сертификатлаштириш бўйича масалалар билан шуғулланиш, ҳамда меъѐрий ҳужжатлар ва стандартлар билан ишлаш борасида етарли билим ва малакаларни ҳосил қилиш. Асосий вазифалар эса талабаларни узлуксиз таълим тизимида "Метрология, стандартлаштириш ва сифатни бошқариш" бўйича тайѐрлашдан келиб чиқади. Бунда махсус фанлар доирасида ривожланувчи ва чуқурлашувчи метрология, стандартлаштириш, квалиметрия сифатни ўлчаш ва
сертификатлаштириш бўйича фундаментал маълумотлар ўрганилади
2-масала 1993 йил 28 декабрда Прездентимиз томонидан ―Метрология тўғрисида‖, ―Стандартлаштириш тўғрисида‖, ―Махсулотлар ва хизматларни сертификатлаштириш‖ тўғриси-даги қонунлар кетма – кет қабул қилинди.Шу қонунлардан ―Метрология тўғрисида‖ қонунга тўхталиб ўтамиз.
―Метрология тўғрисида‖ги қонун 5 бўлим дан иборат бўлиб, бу бўлим 21 моддани ўз ичига олган.Унда Республикамизда метрология хизматини йўлга қўйиш, бунда жисмоний ва юридик шахсларнинг иштироки ва вазифалари, бу борадаги жавобгарликлар бўйича кенг маълумот берилган.
Қонунда ўлчаш воситаларини давлат синовларидан ўтказиш , уларнинг турларини тасдиқлаш ва давлат рўйхатига киритиш Ўздавстандарт томонидан амалга оширилиши кўрсатилган.